Ngày 20-9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có bài phát biểu trực tiếp đầu tiên tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) - nơi Nga là thành viên thường trực, theo hãng tin Reuters. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cũng tham dự phiên họp, nhưng sau khi ông Zelensky rời đi.
Kêu gọi cải cách LHQ
Phát biểu tại cuộc họp cấp cao của HĐBA về tình hình Ukraine, ông Zelensky bảo vệ quyền tự vệ và việc viện trợ cho Kiev, ủng hộ các lệnh trừng phạt Nga, kêu gọi HĐBA loại bỏ quyền phủ quyết của Nga.
“Ukraine đang thực hiện quyền tự vệ của mình. Giúp Ukraine trang bị vũ khí trong cuộc chiến này, áp đặt các biện pháp trừng phạt và gây áp lực toàn diện lên kẻ gây hấn, cũng như bỏ phiếu cho các nghị quyết liên quan, có nghĩa là giúp bảo vệ Hiến chương LHQ” - theo ông Zelensky.
Ông Zelensky kêu gọi HĐBA loại bỏ quyền phủ quyết của Nga, cho rằng “đây là bước cần thiết đầu tiên”. Theo ông Zelensky, HĐBA đã nhiều lần bế tắc với khủng hoảng tại Ukraine khi họp hàng chục lần nhưng không thể thực hiện bất kỳ hành động nào vì Nga có quyền phủ quyết.
“Không thể dừng chiến tranh vì mọi nỗ lực đều bị kẻ gây hấn phủ quyết” - nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh.
Tổng thống Ukraine cũng kêu gọi cải cách LHQ, đặc biệt là mở rộng số thành viên của HĐBA. “Chúng ta không nên chờ đợi cuộc chiến kết thúc. Chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ. Khát vọng hòa bình của chúng ta sẽ thúc đẩy cải cách” - ông nói.
Bên cạnh việc bảo vệ các lệnh trừng phạt của phương Tây lên Nga, ông Zelensky kêu gọi áp dụng các biện pháp trừng phạt mang tính phòng ngừa đối với các nước tham gia xung đột.
“Bất cứ ai muốn bắt đầu một cuộc chiến nên đoán trước rằng họ sẽ mất gì khi chiến tranh bắt đầu” - theo ông Zelensky.
Ông Zenlensky ngồi dự cuộc họp của HĐBA trong suốt những giờ đầu tiên và rời đi khi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đến. Ông Lavrov có bài phát biểu ngắn tại HĐBA, sau đó cũng rời đi.
Ông Lavrov: Phương Tây tạo ra khủng hoảng Ukraine
Ông Lavrov bảo vệ quyền phủ quyết, cho rằng đây là “là một công cụ hợp pháp tuyệt đối được quy định trong hiến chương LHQ nhằm ngăn chặn việc thông qua các quyết định có thể gây chia rẽ”, theo hãng thông tấn TASS.
Nhà ngoại giao Nga cáo buộc Mỹ và đồng minh tạo ra cuộc khủng hoảng ở Ukraine.
“Kể từ khi Liên Xô tan rã và sự xuất hiện của các quốc gia độc lập thay vào đó, Mỹ và đồng minh đã can thiệp một cách trắng trợn và công khai vào công việc nội bộ của Ukraine” - ông Lavrov nói, đồng thời chỉ trích phương Tây “nhắm mắt làm ngơ” trước các chuẩn mực của luật pháp quốc tế khi không tôn trọng quyền tự quyết của bán đảo Crimea và vùng Donbass (miền đông Ukraine).
Ngoại trưởng Nga cũng cho rằng phương Tây né tránh một cuộc đối thoại thực chất dựa trên Hiến chương LHQ về Ukraine vì họ không có có lập luận nào về “về nguyên nhân cơ bản của vấn đề” mà chỉ đưa ra “những khẩu hiệu như xâm lược, thôn tính”.
Ukraine không phải là thành viên của HĐBA LHQ nhiệm kỳ này. Trước khi cuộc họp bắt đầu, Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia đã phản đối việc nước chủ tịch HĐBA là Albania để ông Zelensky phát biểu.
Giải thích về vấn đề này, Thủ tướng Albania - ông Edi Rama nói: “Tôi muốn đảm bảo với các đồng nghiệp Nga và mọi người rằng đây không phải là một hoạt động đặc biệt của Tổng thống Albania. Có một giải pháp cho vấn đề này là nếu Nga đồng ý sẽ dừng chiến tranh thì Tổng thống Zelensky sẽ không phát biểu”.
