Quân đội Syria có thể loại bỏ các trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng giảm căng thẳng Idlib nhằm cắt nguồn tiếp tế cho các nhóm khủng bố đang hoạt động trong khu vực, trợ lý của Tổng thống Syria Bashar al-Assad Bouthaina Shaaban nói với đài Al-Mayadeen ngày 24-8.
“Trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực Morek đang bị bao vây. Quân đội Syria sẽ có thể loại bỏ các trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ và những kẻ khủng bố” - bà Shaaban nói hôm 23-8, theo Sputnik.
Bà Shaaban chỉ ra rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang cung cấp vũ khí cho các nhóm khủng bố.
Binh sĩ pháo binh của quân đội Syria ở Idlib. Ảnh: SPUTNIK
“Thổ Nhĩ Kỳ không tuân thủ thỏa thuận ký ở Astana và biến những trạm quan sát thành những cơ sở được sử dụng để tái bố trí vũ khí và chiếm lãnh thổ của chúng tôi” - bà Shaaban nói thêm.
Tuần này, quân đội Syria đã thực hiện thành công chiến dịch quân sự ở tỉnh Hama, giáp ranh với tỉnh Idlib về phía tây nam, giành quyền kiểm soát thị trấn chiến lược Khan Sheikhun và các ngôi làng Kafr Zita, Ltamenah, Latmeen, Tal Fas. Morek, nơi có trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ, đến giờ vẫn chưa chiếm được.
Hôm 22-8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hami Aksoy cho hay Thổ Nhĩ Kỳ vẫn duy trì hiện diện tại trạm quan sát này bất chấp chiến dịch của quân đội Syria.
3 triệu người mắc kẹt giữa hai lằn đạn
Theo báo The Guardian, lực lượng chính phủ Syria đang đẩy nhanh mục tiêu của Tổng thống Assad là chiếm lại “từng tấc đất” của Syria trong một cuộc tấn công làm gia tăng nỗi lo sợ về một cuộc khủng hoảng nhân đạo ở tỉnh Idlib, tây bắc Syria.
Các tay súng đối lập tuần trước rút khỏi thị trấn chiến lược Khan Sheikhun ở tỉnh Idlib khi lực lượng chính phủ tiến vào nơi đây. Khi cuộc nội chiến ở Syria bước sang năm thứ chín, ông Assad tuyên bố đã giành được thắng lợi phần lớn. Tuy nhiên, cuộc chiến ở Syria vẫn chưa kết thúc với các thuật ngữ chiến thắng và định hình tương lai Syria vẫn còn dang dở trên chiến trường.
Các nhóm vũ trang "vươn vòi" khắp khu vực phía bắc, bao gồm các tay súng đối lập cực đoan ở Idlib và các chiến binh do nước ngoài bảo trợ như Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng dân quân người Kurd do Mỹ hậu thuẫn hoạt động dọc biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq.
Bị kẹt ở giữa trong cuộc chiến này chính là dân thường. Khoảng 3 triệu người bị mắc kẹt trong tỉnh Idlib do phe đối lập kiểm soát. Idlib phần lớn do Hayat Tahrir al-Sham (HTS), từng là chi nhánh của Al-Qaeda, kiểm soát.
Cuộc khủng hoảng mới nhất diễn ra vào tháng 4, khi chính phủ Syria phát động cuộc tấn công vào Idlib sau khi lệnh ngừng bắn đạt được năm ngoái giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Nga bị phá vỡ.
Quy mô và cường độ các cuộc ném bom theo sau đó, bao gồm các cuộc tấn công vào các cơ sở y tế và trường học, khiến Liên Hiệp Quốc phải mở cuộc điều tra. Ông Assad tuyên bố lực lượng ông tấn công chỉ vì Thổ Nhĩ Kỳ không tuân thủ cam kết ngăn những kẻ cực đoan đi vào khu vực. Thổ Nhĩ Kỳ phủ nhận cáo buộc.
Một cuộc không kích ở Maaret al-Numan, Idlib ngày 22-8. Ảnh: GETTY
Các cơ quan viện trợ cho hay người dân chạy trốn khỏi cuộc tấn công của quân đội chính phủ đang đối mặt với các điều kiện tồi tệ trong các trại tị nạn, không có nước, thiếu lương thực và điều kiện vệ sinh không đảm bảo. Tuy nhiên, việc biên giới Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc bị phong tỏa khiến họ không còn nơi nào để đi khi cuộc chiến ngày một ác liệt.
Chính phủ Syria đã mở một “hành lang nhân đạo” cho những người không tham gia chiến đấu đi đến những khu vực do chính phủ kiểm soát, song số ít cho rằng đây là lối thoát an toàn.
Khan Sheikhun trở thành mục tiêu của lực lượng chính phủ Syria bởi vì nơi đây sẽ trao cho lực lượng ông Assad quyền kiểm soát một đường cao tốc quan trọng nối trung tâm thành phố Homs với trung tâm thương mại Aleppo của Syria, đồng thời giúp cắt đường tiếp tế của nhóm đối lập.
Tuy nhiên, cuộc tấn công vào Khan Sheikhun đã khoét sâu sự bế tắc giữa Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng chính phủ Syria khi quân ông Assad bao vây binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ tại một trong 12 trạm quan sát. Dù vậy, Ankara cho biết họ sẽ không di chuyển trạm quan sát này.
Trạm quan sát Thổ Nhĩ Kỳ ở Morek bị bao vây vài ngày sau khi chính phủ Syria không kích một đoàn xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ với cáo buộc tới giúp các nhóm nổi dậy, khiến ba dân thường thiệt mạng và nhiều người bị thương.
Thổ Nhĩ Kỳ đang chịu sức ép chính trị lẫn những lý do chiến lược về việc ngăn lực lượng ông Assad kiểm soát Idlib, vì lo ngại về 3 triệu người đang tụ tập gần biên giới nước này. Thổ Nhĩ Kỳ là nơi tiếp nhận hơn 3,6 triệu người tị nạn. Giới chức nước này đang cố gắng đóng các trại tị nạn và đưa một số về nhà.
Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cố gắng đối phó với dòng người tị nạn mới, song lo ngại buộc phải mở cửa biên giới nếu quân chính phủ Syria tiến gần hơn tới dân thường đang tụ tập ở phía bên kia biên giới.
