Rượu, bia là thức uống quen thuộc trong mỗi dịp tết đến xuân về, mặc dù chúng mang đến rất nhiều phiền toái cho sức khỏe và xã hội. Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, bia, rượu vang, rượu mạnh là những đồ uống có chứa cồn ethanol ở những nồng độ khác nhau như bia khoảng 5% cồn, rượu vang 9%-16% cồn và rượu mạnh ≥20% nồng độ cồn. Nhưng tựu chung chúng đều gây ra những sự "tàn phá" cho cơ thể.
Tác hại của rượu bia đối với cơ thể
BS. CKI Trần Thị Minh Nguyệt, Viện dinh dưỡng Nutifood cho hay một chút rượu bia chúc Tết sẽ khiến tinh thần phấn chấn, đầu óc tỉnh táo hơn. Chúng cũng có tác dụng làm tăng nhịp tim và sức co bóp cơ tim, làm lưu thông máu nhịp nhàng hơn. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều và không đúng cách sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe như không làm chủ được bản thân, gây nguy hiểm khi tham gia giao thông và đặc biệt gây hại cho những người bị xơ gan, gout, tim mạch...
Rượu bia gây ra nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe. Ảnh: Hoàng Giang
Những đồ uống có cồn trên khi đi vào cơ thể từ miệng, đến dạ dày vào hệ thống tuần hoàn đến não, thận, phổi và gan sẽ gây ra những tác hại lớn cho sức khỏe. Cụ thể như khi đi qua miệng, rượu là chất kích ứng niêm mạc trong khoang miệng, nồng độ cồn cao làm tăng nguy cơ ung thư miệng và họng. Đối với dạ dày, Viện dinh dưỡng quốc gia cho hay, các phân tử rượu nhỏ bé có thể ngấm qua niêm mạc dạ dày mà không cần tham gia vào quá trình tiêu hóa giống như thức ăn. Khi dạ dày trống rỗng, rượu đi thẳng vào máu. Khi dạ dày có thức ăn, đặc biệt là thức ăn có hàm lượng protein cao, tỷ lệ hấp thụ rượu bị chậm lại nhưng không dừng lại. Cacbonat trong đồ uống có thể được trộn với rượu làm tăng tốc độ hấp thụ rượu. Khi nồng độ cồn và dịch vị cao, kích thích niêm mạc tăng lên, phản ứng nôn mửa là phản xạ của cơ thể để giảm kích ứng này. Thường xuyên uống rươu khi đói có thể gây viêm loét, chảy máu dạ dày. Có 20% lượng rượu được hấp thu vào máu qua dạ dày và 80% (rượu còn lại) được hấp thụ vào máu từ ruột non.
Hay khi rượu, bia... đi qua hệ tuần hoàn máu làm giãn mạch máu, đưa một lưu lượng máu lớn hơn lên bề mặt da (đỏ mặt), cảm giác ấm áp tạm thời, cơ thể mất nhiệt, hạ huyết áp. Khi chúng đi qua não, ngay lập tức ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát hành vi và chức năng của cơ thể và sự thay đổi phụ thuộc vào mức độ tăng của nồng độ cồn trong máu. Chính điều này cũng là "thủ phạm" của những vụ xô xát hoặc tai nạn đáng tiếc.
Khi rượu, bia... đi qua thận sẽ khiến người uống đi tiểu thường xuyên hơn gây mất nước và khát. Rượu đi qua phổi sẽ ở trạng thái khí, có thể được hít vào phổi và từ đó sẽ đi nhanh vào máu. Viện dinh dưỡng quốc gia cũng chỉ ra, khoảng 5%- 10% rượu được bài tiết qua phổi, thận và da; phần còn lại 90%- 95% được chuyển đến gan để “xử lý”. Ở gan, các thức uống có cồn này được oxy hóa thành nước và carbon dioxide. Gan chỉ có thể oxy hóa khoảng 2 đơn vị rượu, bia.. mỗi ngày. Khi uống rượu thường xuyên sẽ dẫn đến gan nhiễm mỡ do rượu cản trở khả năng “bẻ gẫy” các chất béo của gan, nếu kéo dài có thể gây xơ gan.
Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, một nghiên cứu khoa học toàn diện về rượu bia đăng tải trên tạp chí Lancet năm 2018 cho biết không có một ngưỡng an toàn nào đối với sức khỏe khi sử dụng rượu bia. Song nếu sử dụng rượu bia hoặc các thức uống có nồng độ cồn khác, người tiêu dùng nên cân nhắc và tiêu thụ chúng đúng cách để hạn chế những tác động tiêu cực lên sức khỏe của chính mình.
Theo đó, khi uống những thức uống có cồn, cần uống từ từ, chậm rãi nhằm giảm kích ứng niêm mạc miêng và dạ dày đồng thời giúp gan có thời gian để kịp oxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc rượu. Trước khi uống rượu nên uống nước lọc, nước quả hoặc nước súp/súp hoặc nước canh và đồ ăn đặc biệt là rau xanh nhằm pha loãng nồng độ cồn của rượu, giảm kích ứng dạ dày. Nên ăn đồ ăn có nhiều protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu.
Không có một ngưỡng an toàn nào đối với sức khỏe khi sử dụng rượu bia. Ảnh: Internet
Viện dinh dưỡng quốc gia cũng khuyến cáo không nên uống rượu lúc đói bởi chúng sẽ tăng khả năng gây kích ứng dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày và chảy máu dạ dày. Người uống cũng không nên uống rượu, bia... với đồ uống có ga (nước giải khát có ga, bia) bởi lượng ga tăng khả năng hấp thu rượu vào trong máu. Đồng thời, người tiêu dùng cũng không nên uống rượu, bia với caffeine như cà phê... Bởi rượu là một chất ức chế làm chậm hoạt động của não và làm suy yếu khả năng đi lại, giao tiếp và suy nghĩ. Caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim và trong một số trường hợp, gây nhịp tim đập nhanh và nhịp tim không đều. Caffeine cũng dẫn đến nhức đầu, bồn chồn, kích động, các vấn đề về dạ dày và hơi thở bất thường. Nếu sử dụng caffeine để “tỉnh táo” khi uống rượu là một sai lầm nguy hiểm. Uống đồng thời rượu và caffeine không có sự trung hòa giữa chất ức chế và chất kích thích, ngược lại nó làm tăng nguy cơ tử vong do mắc hội chứng sốc độc tố.
Thông tin từ Viện dinh dưỡng quốc gia cũng đưa ra lưu ý người tiêu dùng không nên sử dụng rượu với aspirin (Aspirin là một loại thuốc giảm đau, chống viêm). Khi uống rượu có thể gây đau đầu, do đó nhiều người đã sử dụng thuốc này để chống lại cảm giác đấy. Tuy nhiên đây là điều hết sức nguy hiểm vì aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu dẫn đến nồng độ cồn trong máu tăng nhanh. Do đó những người đang có chỉ định dùng aspirin (trong những trường đau đầu, đau răng, đau khớp, có nguy cơ đột quị…) thì nên tránh uống rượu.
