Tại họp báo Chính phủ chiều 7-10, phóng viên đặt câu hỏi liên quan đến cơ chế thi tuyển sinh vào lớp 10 và phương thức xét tuyển. Trong đó, đề xuất về việc lựa chọn môn thi bằng hình thức bốc thăm ngẫu nhiên.
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho hay năm học 2024-2025 là năm khép kín của một chu kỳ thực hiện chương trình giáo dục phổ thông theo chương trình năm 2018. Và theo đó, năm học 2024-2025, phương pháp thi tuyển sinh vào lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT sẽ theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, diễn ra vào khoảng giữa tháng 6 và tháng 7 năm 2025.
Vì thế Bộ GD&ĐT đang hết sức khẩn trương xây dựng quy chế thi tuyển sinh vào lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT. Theo dự kiến, đến tháng 11, Bộ sẽ ban hành quy chế thi tốt nghiệp THPT. Ngày 15-10, Bộ sẽ đăng trên cổng thông tin dự thảo quy chế thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh vào lớp 10.
"Việc ban hành vào khoảng thời gian này là sớm hơn 3 tháng so với thông lệ mọi năm, tạo thuận lợi cho hoạt động dạy và học, đặc biệt là học sinh", Thứ trưởng nói.
Về công tác chuẩn bị và xây dựng quy chế thi tuyển sinh vào lớp 10, Bộ GD&ĐT xác định 3 nguyên tắc cốt lõi. Một, không gây áp lực tốn kém cho phụ huynh, học sinh và xã hội, với tinh thần gọn nhẹ. Hai, quy chế thi phải thúc đẩy được hoạt động giáo dục toàn diện, chuẩn bị bước đầu cho học sinh phẩm chất, năng lực để các em có đủ điều kiện để học cao hơn. Các môn thi và phương thức thi cũng phải gắn kết được kiểm tra đánh giá thường xuyên và kiểm tra đánh giá cuối kỳ.
Ba, đảm bảo công tác quản lý nhà nước ở cấp vĩ mô. Bộ GD&ĐT đã quy định những khung, điều lệ, khoản trong công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá mặt bằng và đồng thời thực hiện tốt chuyên đề phân cấp, phân quyền, rõ thẩm quyền rõ trách nhiệm của các Sở GD&ĐT trong việc quyết định một số nội dung rõ thẩm quyền.
Từ ba nguyên tắc này, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo xây dựng quy chế thi tốt nghiệp và thi tuyển sinh vào lớp 10 với những nội dung cơ bản.
- Có 3 phương thức thi: thi tuyển, xét tuyển, phối hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Tất cả các nội dung này thuộc thẩm quyền của địa phương, Sở GD&ĐT sẽ tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt và lựa chọn căn cứ theo nguyên tắc.
- Về môn thi, hiện đang có hai môn thi bắt buộc là Ngữ Văn và Toán. Môn thứ ba là một trong số những môn còn lại có đánh giá cho điểm, do Sở GD&ĐT quyết định.
- Thời gian thi là do Bộ GD&ĐT thống nhất quyết định. Bốn, công tác ra đề, coi thi, chấm thi, công bố điểm…
Để xây dựng nội dung này, Bộ GD&ĐT đã có quá trình khảo sát, tổng hợp, đánh giá kỹ lưỡng quá trình địa phương, cũng như bộ chỉ đạo công tác thi tuyển sinh vào lớp 10 trong 10 năm qua. Qua đó, thấy rằng nếu không có quy định khung thì công tác quản lý vẫn có nội dung bất cập.
Qua thống kê cho thấy đa số các tỉnh lựa chọn thi ba môn, chỉ có khoảng 3-4 tỉnh lựa chọn thi 2 môn. Như vậy, đã có sự không đồng nhất, chưa kể môn thi thứ 3 cũng chưa đồng nhất ở các tỉnh, tạo ra sự bất cập, khó kiểm tra đánh giá và quản lý...
Ngoài ra, theo Thứ trưởng, nếu lựa chọn môn thi cố định, bất biến thì học sinh rất dễ học lệch, học tủ.
Với môn thi thứ ba, bộ đang nghiên cứu, lấy ý kiến bằng nhiều phương thức, hình thức khác nhau. “Có thể lựa chọn trong số các môn còn lại nhưng có những quy định để không cố định 1 môn nào, có thể năm nay thi môn Khoa học Xã hội, có thể năm sau thi môn Khoa học Tự nhiên. Hoặc có thể rút thăm theo hình thức tổ chức. Hiện Bộ vẫn đang lấy ý kiến”.
Về thời gian thi, qua tổng kết ở mỗi nơi mỗi môn thi lại có thời gian khác nhau, “trăm hoa đua nở”. Do đó, cần phải có sự thống nhất, quy định chặt chẽ hơn, nếu làm tốt sẽ thuận lợi hơn cho các Sở GD&ĐT, tránh được rủi ro, bất cập.
“Về những điều này, Bộ GD&ĐT nhận trách nhiệm về phía mình. Hiện nay chúng tôi đang trong quá trình lấy ý kiến để xây dựng dự thảo thông tư với quan điểm là lắng nghe ý kiến của các cơ sở. Nhưng trên một nguyên tắc là đảm bảo thống nhất quản lý nhà nước, đảm bảo khoa học về đánh giá”- Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho hay.
