Trên diễn đàn Interpreter ngày 22/5, Giáo sư nghiên cứu chiến lược Hugh White thuộc Đại học quốc gia Australia cho rằng Trung Quốc đang thực hiện chiến lược “hình mẫu mới.”

Theo Giáo Sư White, Trung Quốc đang cố gắng xây dựng cái mà Chủ tịch Tập Cận Bình gọi là “một hình mẫu mới của mối quan hệ nước lớn”. Để hiểu mục đích các hành động của Bắc Kinh, cần phải thừa nhận rằng dưới “hình mẫu mới” của mình, ông Tập muốn Trung Quốc nắm thêm quyền lực và ảnh hưởng ở châu Á nhiều hơn so với vài thế kỷ qua. 

Điều này là không tưởng, vì vậy với Trung Quốc, để có thêm nhiều quyền lực và ảnh hưởng, Mỹ phải giảm thiểu những thứ đó. Đây là điều mà ông Tập và giới chức Trung Quốc đang cố gắng thực hiện.

Lý do của họ rất đơn giản. Trung Quốc biết rằng vị thế của Mỹ ở châu Á được xây dựng trên mạng lưới đồng minh và đối tác với nhiều nước láng giềng của Trung Quốc. Làm yếu đi các mối quan hệ này là cách dễ dàng nhất để hạ gục sức mạnh của Mỹ trong khu vực. 

Phía sau những lời nói ngoại giao hoa mỹ, nền tảng của các liên minh và đối tác này là lòng tin Mỹ có thể và sẵn sàng bảo vệ họ trước sức mạnh của Trung Quốc.

Vì vậy, cách dễ nhất cho Bắc Kinh để làm suy giảm sức mạnh của Washington ở châu Á là làm xói mòn lòng tin này. 

Và cách dễ nhất để làm điều đó là Bắc Kinh gây sức ép đối với những người bạn và đồng minh của Mỹ về những vấn đề không liên quan lập tức tới lợi ích của Mỹ - tương tự một loạt tranh chấp biển đảo mà Mỹ không có lợi ích trực tiếp.

Bằng cách sử dụng sức ép quân sự trực tiếp trong những tranh chấp này, Trung Quốc khiến các nước láng giềng ngày càng ngóng chờ sự hỗ trợ quân sự từ Mỹ, đồng thời khiến Mỹ giảm nhiệt huyết giúp đỡ do lo ngại nguy cơ đối đầu trực tiếp với Trung Quốc. 

Nói cách khác, bằng cách dùng sức mạnh đe dọa những người bạn của Mỹ, Trung Quốc đang buộc Mỹ phải lựa chọn giữa bỏ rơi những người bạn hay chống lại Trung Quốc./.