Các kỳ thi riêng 'khuynh đảo' tuyển sinh đại học năm 2026, thí sinh lưu ý gì?

Bước vào mùa tuyển sinh đại học (ĐH) năm 2026, nhiều cơ sở đào tạo tiếp tục tổ chức các kỳ thi tuyển sinh riêng để sử dụng kết quả xét tuyển đầu vào. Cùng với đó, cách sử dụng kết quả các kỳ thi này trong xét tuyển đại học cũng có những điều chỉnh theo hướng linh hoạt, đánh giá đúng năng lực thí sinh hơn.

Nhiều đợt thi, mở rộng địa điểm cho thí sinh

Theo kế hoạch năm 2026, ĐH Quốc gia TP.HCM tiếp tục tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực (ĐGNL). Đây là năm thứ 9 kỳ thi được triển khai, đồng thời vẫn giữ vai trò là kỳ thi tuyển sinh riêng có quy mô lớn nhất cả nước khi mỗi năm thu hút trên dưới 100.000 lượt thí sinh dự thi trong hai đợt.

Thông tin về kỳ thi, TS Nguyễn Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đào tạo, ĐH Quốc gia TP.HCM, cho biết kỳ thi năm 2026 tiếp tục được tổ chức theo định hướng ổn định và bền vững.

Cụ thể, vẫn áp dụng hình thức trắc nghiệm khách quan trên giấy, giữ nguyên cấu trúc đề thi hiện hành. Kỳ thi được tổ chức thành hai đợt và đều diễn ra trước kỳ thi tốt nghiệp THPT. Trong đó, đợt 1 dự kiến tổ chức vào ngày 5-4, đợt 2 dự kiến diễn ra vào ngày 24-5.

Về địa điểm tổ chức, kỳ thi tiếp tục được triển khai đồng thời tại 15 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Cùng với đó, công tác bảo đảm chất lượng và an toàn kỳ thi tiếp tục được siết chặt. Trung tâm cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tham gia tổ chức thi nhằm hạn chế tối đa sai sót.

Tương tự, có quy mô lớn nhất phía Bắc, ĐH Quốc gia Hà Nội dự kiến tổ chức đến 6 đợt thi năm 2026. Các đợt thi dự kiến diễn ra từ ngày 7-3 đến ngày 24-5 tại nhiều địa phương. Mỗi đợt có khoảng 20.000 lượt thí sinh, tổng quy mô toàn kỳ thi lên đến hơn 100.000 lượt thi. Thí sinh được phép đăng ký tối đa hai lượt thi trong năm

Về hình thức, bài thi được tổ chức trên máy tính với thời gian làm bài 195 phút, gồm ba phần thi. Trong đó, hai phần bắt buộc là toán học và xử lí số liệu, cùng với văn học – ngôn ngữ. Phần thi thứ ba cho phép thí sinh lựa chọn giữa khoa học hoặc tiếng Anh, phù hợp với định hướng học tập và xét tuyển của từng thí sinh.

ĐH Bách khoa Hà Nội năm nay cũng dự kiến tổ chức ba đợt thi đánh giá tư duy. Đợt 1 dự kiến tổ chức tại 11 cụm thi trên cả nước, trải dài từ khu vực phía Bắc đến miền Trung, dự kiến có hơn 25.000 thí sinh. Việc mở rộng mạng lưới điểm thi giúp thí sinh giảm áp lực di chuyển, đồng thời tăng khả năng tiếp cận kỳ thi ở nhiều địa phương.

Đợt 2 diễn ra vào ngày 14 và 15-3, đợt 3 diễn ra vào ngày 16 và 17-5.

Về cấu trúc bài thi, ĐH Bách khoa Hà Nội tiếp tục giữ ổn định định dạng đề thi đánh giá tư duy đã áp dụng trong các năm trước. Bài thi gồm ba phần: Tư duy toán học, tư duy đọc hiểu và tư duy khoa học hoặc giải quyết vấn đề, tổng thời gian làm bài 150 phút và thang điểm tối đa 100.

Trường ĐH Sư phạm TP.HCM cũng vừa chính thức công bố kế hoạch tổ chức kỳ thi ĐGNL chuyên biệt năm 2026. Đây là kỳ thi được tổ chức từ năm 2022 để thí sinh lấy kết quả xét tuyển vào Trường ĐH Sư phạm TP.HCM hoặc những trường ĐH có sử dụng kết quả thi này trong tuyển sinh đầu vào.

Đại diện trường cho biết, trường dự kiến tổ chức kỳ thi với tổng quy mô khoảng 40.000 lượt thí sinh, diễn ra tại nhiều địa phương, gồm TP.HCM, Đà Nẵng, Tây Ninh và khu vực Tây Nguyên. Việc mở rộng địa điểm tổ chức nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thí sinh ở các tỉnh, thành tiếp cận kỳ thi, giảm áp lực di chuyển và chi phí.

Kỳ thi sẽ có ba đợt, gồm sáu bài thi là toán, ngữ văn, hóa học, vật lý, sinh học, tiếng Anh. Trong đó, đợt 1 diễn ra từ ngày 26 đến 29-3; đợt 2 dự kiến từ ngày 7 đến 10-5; đợt 3 từ ngày 29 đến 31-5.

Xét điểm kỳ thi riêng thay đổi ra sao?

Ngoài tiếp tục tổ chức các kỳ thi tuyển sinh riêng với quy mô lớn, năm 2026, cách thức sử dụng kết quả các kỳ thi này trong xét tuyển đại học cũng có những điều chỉnh đáng chú ý.

Theo định hướng tuyển sinh năm 2026, ĐH Quốc gia TP.HCM sẽ thống nhất chỉ sử dụng một phương thức xét tuyển duy nhất là phương thức xét tuyển tổng hợp. Đây là phương thức sử dụng một khung công thức xét tuyển chung, trong đó thí sinh có thể tham gia xét tuyển thông qua nhiều nguồn dữ liệu đầu vào khác nhau.

Các nguồn dữ liệu được sử dụng gồm kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, kết quả kỳ thi ĐGNL do ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức, kết quả học tập THPT và các tiêu chí phù hợp khác theo quy định. Các tiêu chí này được kết hợp thông qua các trọng số và nguyên tắc quy đổi rõ ràng, công khai và minh bạch, nhằm bảo đảm quyền tiếp cận công bằng cho thí sinh, tạo thuận lợi cho công tác tổ chức xét tuyển.

Theo ĐH Quốc gia TP.HCM, phương thức xét tuyển tổng hợp đã được triển khai tại Trường ĐH Bách khoa – một trường ĐH thành viên– từ năm 2022 và cho thấy hiệu quả tích cực. Nhà trường sử dụng một phương thức xét tuyển chính, trong đó kết hợp kết quả kỳ thi ĐGNL do ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức, kết quả thi tốt nghiệp THPT và kết quả học tập THPT. Thí sinh có thể sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT hoặc kết quả kỳ thi ĐGNL để tham gia xét tuyển.

Từ kinh nghiệm đó, ĐH Quốc gia TP.HCM định hướng tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện và từng bước mở rộng mô hình xét tuyển tổng hợp trong toàn hệ thống, gắn với điều kiện, đặc thù đào tạo của từng trường thành viên.

Trên cơ sở đề xuất của các trường thành viên, ĐH Quốc gia TP.HCM sẽ xem xét, thống nhất phương án cuối cùng và công bố công khai theo đúng thời hạn.

Tuy nhiên, ĐH Quốc gia TP.HCM lưu ý, thí sinh không bắt buộc phải tham dự kỳ thi ĐGNL để được xét tuyển. Thí sinh sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT hoặc các kết quả hợp lệ khác theo quy chế vẫn được bảo đảm quyền lợi và có hướng dẫn cụ thể trong phương án tuyển sinh của từng đơn vị.

Cùng với ĐH Quốc gia TP.HCM, một số cơ sở đào tạo khác cũng dự kiến điều chỉnh phương thức xét tuyển trong mùa tuyển sinh năm 2026. Như theo đại diện Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, trường đang xây dựng phương án theo hướng bỏ các phương thức xét tuyển riêng lẻ như xét học bạ, xét điểm thi tốt nghiệp THPT hay xét điểm thi ĐGNL, để chuyển sang hai phương thức chính gồm xét tuyển thẳng theo quy chế của Bộ GD&ĐT và xét tuyển tổng hợp.

Theo phương án dự kiến, xét tuyển tổng hợp sẽ kết hợp nhiều nguồn điểm, gồm điểm thi tốt nghiệp THPT, điểm thi ĐGNL do ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức và điểm học bạ. Tỉ trọng từng nguồn điểm sẽ được công bố sau khi Bộ GD&ĐT ban hành quy chế tuyển sinh chính thức. Trường khẳng định phương án này vẫn bảo đảm cơ hội cho thí sinh không tham gia kỳ thi ĐGNL.

Ngoài ra, hơn 100 trường ĐH-CĐ khác cũng tiếp tục sử dụng kết quả kỳ thi ĐGNL của ĐH Quốc gia TP.HCM để xét tuyển năm 2026, chỉ tiêu khoảng 5-20%, tùy từng đơn vị.

Còn Trường ĐH Sư phạm Hà Nội dự kiến tiếp tục tuyển sinh theo định hướng đã áp dụng trong năm 2025 và có kế hoạch tăng chỉ tiêu cho phương thức xét tuyển bằng điểm thi ĐGNL chuyên biệt do trường tổ chức, xem đây là một trong những phương thức trọng tâm trong tuyển sinh năm 2026.