Sáng 19-11 tọa đàm Khai thác hiệu quả các yếu tố và giá trị truyền thống lịch sử để phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam diễn ra tại trụ sở báo Người Lao động (TP.HCM).
Phát biểu đề dẫn, ông Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập báo Người Lao Động cho biết các ngành công nghiệp văn hóa (CNVH) Việt Nam gần đây liên tục ghi nhận những thành công đáng kể, đặc biệt là TP.HCM được UNESCO công nhận là "Thành phố sáng tạo về điện ảnh" vào cuối tháng 10-2025.
Quyết định gần đây của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược phát triển CNVH Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, đặt mục tiêu các ngành công nghiệp văn hóa đạt tốc độ tăng trưởng 10%/năm, đóng góp 7% GDP.
"Tọa đàm CNVH lần 4 được tổ chức với chủ đề "Khai thác hiệu quả các yếu tố và giá trị truyền thống, lịch sử để phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam", nhằm thảo luận và đưa ra giải pháp thúc đẩy sự phát triển của CNVH Việt Nam" – ông Tuân nói.
Yếu tố truyền thống là căn cốt của công nghiệp văn hóa
Tham dự tại tọa đàm, ông Lê Minh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền, Bộ VH-TT&DL, ngoài việc khái quát một số thông tin về chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới cũng nhấn mạnh một trong những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam phát triển công nghiệp văn hóa chính là các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
"Nếu không có những giá trị này, công nghiệp văn hóa Việt Nam sẽ không thể phát triển được" - ông Tuấn nhấn mạnh.
Đạo diễn NSƯT Đặng Thái Huyền cho rằng khi nói về bộ phim Mưa đỏ, nhiều người nói đây là bộ phim lớn nhất của điện ảnh quân đội và có lẽ cũng là một trong những bộ phim lớn nhất của điện ảnh Việt Nam trong nhiều năm qua.
"Nhưng điều quan trọng nhất tôi muốn nhấn mạnh là, Mưa đỏ không phải là một bộ phim chỉ để khoe những bối cảnh hoành tráng, vũ khí, khí tài hay những cảnh chiến tranh ác liệt. Điều quan trọng là ở Mưa đỏ, chúng ta thấy được căn cốt của người Việt Nam – đó là sự kiên cường, lòng dũng cảm và sự hi sinh vì Tổ quốc.
Đó chính là những giá trị lịch sử, những tinh hoa căn bản mà chúng tôi muốn gửi gắm qua bộ phim này, qua các nhân vật mà các diễn viên đã hóa thân. Và tôi tin rằng chính những giá trị đó đã chạm đến trái tim của khán giả, khiến họ cảm thấy tự hào vì trong trái tim mình có một phần cốt lõi của người Việt với tinh thần kiên cường, bất khuất.
Chúng ta không chỉ đến xem Mưa đỏ để ngắm những cảnh chiến tranh hoành tráng, mà còn để cảm nhận sâu sắc tinh thần, những hy sinh vô giá của người lính và của cả dân tộc" – nữ đạo diễn nói.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc nội dung của CGV Việt Nam cũng cho biết lần đầu tham gia hội chợ phim quốc tế, bản thân được khách hàng hỏi: "Phim của các bạn có gì khác biệt so với phim các nước khác?".
"Câu hỏi này khiến tôi ngạc nhiên, nhưng sau đó tôi nhận ra sự khác biệt của phim Việt chính là giá trị truyền thống và văn hóa. Những yếu tố này không chỉ thu hút khán giả quốc tế mà còn làm cho phim Việt được phát hành rộng rãi ở nước ngoài.
Ví dụ, trong Lật mặt, đạo diễn Lý Hải đưa vào yếu tố làng nghề làm chiếu, hay Truy Tìm Long Diên Hương khai thác văn hóa đền thờ Lăng Ông Nam Hải, đều được quốc tế đánh giá cao.
Việc khai thác mạnh mẽ yếu tố văn hóa giúp phim Việt thành công và thu hút sự quan tâm của các nhà làm phim quốc tế đến Việt Nam. Khi văn hóa Việt lan tỏa, các sản phẩm thương mại Việt Nam cũng sẽ được chú ý theo" - Ông Hải bày tỏ.
'Hiệu ứng', 'điểm rơi' góp phần không nhỏ
Tại tọa đàm, ông Nguyễn Ngọc Hồi, Phó Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM nhìn nhận khi bàn về công nghiệp văn hóa không chỉ có yếu tố sáng tạo mà còn có một yếu tố quan trọng khác là "hiệu ứng", "điểm rơi" của một tác phẩm.
"Hiệu ứng tạo ra từ A80 – một chiến lược truyền thông mạnh mẽ đã giúp tác phẩm "Mưa Đỏ" có được sự lan tỏa rộng rãi. Chúng ta có thể thấy, hiệu ứng truyền thông và sự kết nối liên tục giữa các hoạt động văn hóa đã tạo ra tác động lớn" – ông Hồi nhận định.
Đồng thời, ông Hồi cũng nhấn mạnh ngoài việc sản xuất tác phẩm, cần có một chiến lược phát triển lâu dài. Trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, truyền thông và sự kết nối giữa các lĩnh vực là vô cùng quan trọng.
Ông Hồi đề xuất, để phát triển công nghiệp văn hóa, cần liên kết các ngành như game, phần mềm và du lịch.
Ví dụ, "Mưa Đỏ" có thể kết hợp với game để lan tỏa giá trị và kết nối các lĩnh vực văn hóa. Các chương trình truyền hình, sự kiện và tour du lịch về tác phẩm cũng sẽ tạo ra hiệu ứng mạnh mẽ. Ngoài ra, phát triển các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, quà tặng từ "Mưa Đỏ" sẽ giúp nâng cao giá trị nghệ thuật và đóng góp vào nền kinh tế văn hóa.
Tiếp lời ông Nguyễn Ngọc Hồi, PGS.TS Nguyễn Thị Mỹ Liêm cũng đề cập về yếu tố "điểm rơi" trong công nghiệp văn hóa.
"Ví dụ như ca khúc Viết tiếp câu chuyện hoà bình của Nguyễn Văn Chung, từ năm 2024 đã giành giải nhất của Hội Âm nhạc TP.HCM. Sau đó, chúng tôi đã giới thiệu bài hát đó lên Liên hiệp và đưa nó vào các giải thưởng lớn của TP.HCM.
Điều này chứng tỏ rằng "điểm rơi" – thời điểm và truyền thông – có vai trò quan trọng trong việc làm cho sản phẩm văn hóa, nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn. Nếu "Mưa Đỏ" hay "Địa đạo" không ra mắt vào thời điểm đặc biệt, hiệu ứng có thể không lớn như vậy" – PGS.TS Nguyễn Thị Mỹ Liêm nói.
![phim-mua-do17.jpg](https://image.plo.vn/w1000/Uploaded/2025/vocgmvpi/2025_09_26/phim-mua-do17-5718-4554.jpg.webp "Hiệu ứng của A80 góp phần vào thành công của "Mưa đỏ". Ảnh: ĐPCC")
Ông Lê Minh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền, Bộ VH-TT&DL góp ý một số điểm quan trọng để tiếp tục phát triển CNVH:
Thứ nhất, việc đầu tư cần có trọng tâm và trọng điểm. Ví dụ, trong âm nhạc, không phải đầu tư vào tất cả các thể loại mà cần tập trung vào những lĩnh vực có tiềm năng phát triển, như âm nhạc trẻ. Tương tự, trong điện ảnh, chúng ta cần lựa chọn đúng loại hình phim để đầu tư, với phim điện ảnh hiện đang rất thành công.
Thứ hai, chiến lược mới đề cao việc xuất khẩu sản phẩm công nghiệp văn hóa ra thế giới. Điều này không chỉ giúp khai thác thị trường quốc tế mà còn quảng bá văn hóa Việt Nam. Các nghệ sĩ và nhà đầu tư cần nhận thấy cơ hội này để tiếp tục phát triển, tương tự như thành công của Hàn Quốc với làn sóng văn hóa toàn cầu.
Cuối cùng, chúng ta cần xây dựng một đội ngũ nhân lực sáng tạo, sẵn sàng đổi mới và hiểu rõ mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa. Mấu chốt của ngành này là tạo ra doanh thu từ các sản phẩm văn hóa, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
