Ngày 9-5 tới (giờ địa phương), Nga sẽ bước vào chuỗi hoạt động kỷ niệm ngày Chiến thắng của Hồng quân Liên Xô trước Đức Quốc xã thời Thế chiến II. Hiện công tác chuẩn bị đang bước vào giai đoạn cuối cùng, với nhiều thông tin rằng quy mô sự kiện năm nay có thể sẽ bị thu nhỏ so với các năm trước do tình hình chiến sự ở Ukraine. Bên cạnh đó, an ninh cũng được siết chặt tối đa sau vụ tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) nhắm vào điện Kremlin tuần trước.
Nhiều thay đổi trong ngày Chiến thắng 2023
“Có một bầu không khí lo lắng mà tôi chưa từng thấy trước đây. Dù vậy, ngày Chiến thắng phải diễn ra, không có lựa chọn nào khác” - một quan chức giấu tên thuộc Văn phòng Thị trưởng thủ đô Moscow chia sẻ với tờ The Guardian. Tại thủ đô, Quảng trường đỏ, nơi sẽ diễn ra đợt duyệt binh truyền thống, bất ngờ bị đóng cửa trong hai tuần trước khi buổi lễ diễn ra để kiểm tra an ninh.
 |
Binh sĩ Nga diễn tập duyệt binh cho ngày Chiến thắng 9-5 ở thủ đô Moscow. Ảnh: REUTERS |
Hãng tin Nga Baza dẫn một số nguồn nội bộ khác rằng có thể giới chức sẽ còn cắt luôn phần trình diễn trên không của không quân để đảm bảo an toàn.
Một số tòa nhà chính phủ đã được lắp đặt các khẩu đội phòng không trên mái nhà, trong khi nhiều công ty có trụ sở tại Moscow được khuyến khích tự trang bị hệ thống chống UAV.
Lễ duyệt binh ở Moscow nhiều khả năng sẽ là một trong ít những lễ duyệt binh được tổ chức ở Nga trong dịp kỷ niệm ngày Chiến thắng lần này. Hiện đã có ít nhất 20 TP ở Nga hủy tổ chức duyệt binh, trong đó có cả các TP ở vùng Siberia, vốn cách tiền tuyến Nga - Ukraine tới hàng ngàn cây số. Những vùng sát biên giới như Kursk hay Belgorod thậm chí đã tuyên bố hủy từ nhiều tháng trước, với lý do chung là lo ngại các hoạt động khủng bố gia tăng.
Tại các TP nơi vẫn giữ lịch tổ chức duyệt binh, giới quan sát cho rằng sẽ chỉ có lính nghĩa vụ và lính dự bị tham gia bởi tất cả binh sĩ chủ lực đã được điều động ra chiến trường.
Các lễ tuần hành Trung đoàn bất tử để tưởng nhớ các nạn nhân thiệt mạng trong Thế chiến đã bị hủy bỏ. Hàng chục khu vực cũng đã ban lệnh cấm sử dụng UAV vào ngày Chiến thắng. Nhiều cơ quan truyền thông địa phương cho biết các lực lượng cảnh sát và thậm chí công chức đã được huy động tham gia các đợt tuần tra chống khủng bố chuẩn bị cho lễ kỷ niệm.
Điểm lại các sự cố an ninh ở Nga thời gian qua
Việc phải thu gọn các hoạt động kỷ niệm ngày Chiến thắng và siết chặt an ninh như vậy được đánh giá là bước đi bất khả kháng và đã được giới chức Moscow tính toán kỹ dù hoàn toàn ý thức được ý nghĩa văn hóa - chính trị của ngày lễ này trong lòng người dân Nga. Trên thực tế, trước vụ tấn công UAV tuần qua thì Nga cũng đã đối mặt với hàng loạt tấn công nghiêm trọng có liên quan tới cuộc xung đột ở Ukraine.
Hơn 10.000 nhân sự và khoảng 130 đơn vị thiết bị quân sự và vũ khí sẽ tham gia đợt duyệt binh kỷ niệm ngày Chiến thắng năm nay, theo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Sergei Shoigu.
Đáng lưu ý nhất là vụ điện Kremlin bị tấn công bằng hai chiếc UAV mà Nga cho là của Ukraine. Vụ việc xảy ra vào rạng sáng 3-5, hai chiếc UAV đã nhanh chóng bị lực lượng phòng không của điện Kremlin bắn hạ. Dù cho biết vụ tấn công không gây ra thương vong hay thiệt hại vật chất nào nhưng Văn phòng tổng thống Nga nhận định đây là một vụ tấn công khủng bố được lên kế hoạch từ trước nhắm vào Tổng thống Nga Vladimir Putin. Văn phòng tổng thống Nga cũng lưu ý vụ việc này xảy ra ngay trước ngày Chiến thắng.
Ngày 2-5, hai chuyến tàu chở hàng đã bị văng khỏi đường ray do bị đánh bom ở vùng Bryansk giáp Ukraine. Thủ phạm được phía Nga cho là các lực lượng Ukraine hoặc thậm chí đặc nhiệm Ukraine thực hiện. Cũng tại khu vực này hồi tháng 3, chính quyền địa phương cho biết đã có đụng độ xảy ra ở biên giới khi các lực lượng Ukraine cố gắng xâm nhập và hai người dân đã bị các lực lượng này bắn thiệt mạng. Bryansk cũng thường xuyên bị pháo kích kể từ tháng trước.
Ở những khu vực khác, hàng loạt nhân vật công khai lên tiếng ủng hộ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga thời gian qua cũng bị giết hoặc bị tấn công mang thương tích ngay tại khu vực sinh sống. Gần đây nhất, tuần trước xảy ra một vụ đánh bom xe ở TP Nizhny Novgorod đã khiến nhà văn Nga Zakhar Prilepin theo chủ nghĩa dân tộc bị thương nặng, còn tài xế của ông thiệt mạng.
Năm ngoái, vụ đánh bom xe ám sát nhà bình luận chính trị Nga Darya Dugina - con gái của chuyên gia lý luận chính trị Darya Dugina ngay bên ngoài thủ đô Moscow gây rúng động dư luận nước này. Đến tháng 4 năm nay, tiếp tục có thêm một vụ ám sát làm thiệt mạng cây bút quân sự nổi tiếng của Nga Vladlen Tatarsky ở TP Saint Petersburg.•
Ukraine nói Nga tăng pháo kích trước ngày Chiến thắng
Ngày 8-5, hãng tin Reuters dẫn lời một số quan chức Ukraine cho biết Nga đã phát động đợt tấn công lớn gồm UAV, tên lửa và nhiều cuộc không kích nhắm vào thủ đô Kiev cũng như vài TP khác của nước này.
Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine khẳng định có tới 16 đợt dội tên lửa nhắm vào các TP ở các tỉnh Kharkiv, Kherson, Mykolaiv và Odessa. Ngoài ra, 61 cuộc không kích và 52 loạt tên lửa cũng nhắm vào các vị trí và khu vực đông dân của Ukraine. Lực lượng phòng không Ukraine tuyên bố phá hủy tất cả 35 UAV Shahed do Iran sản xuất mà Nga đã phóng.
Quân đội nước này báo cáo có thường dân thiệt mạng, nhiều tòa nhà cao tầng, nhà ở, cơ sở hạ tầng dân sự bị hư hại. Tên lửa của Nga đã đốt cháy một kho lương thực ở TP Odessa bên Biển Đen. Tuy nhiên, các báo cáo về thiệt hại chính xác vẫn chưa được xác minh.
