Ngày 23-3, tàu khu trục tên lửa USS Mustin thuộc lớp Arleigh-Burke của Mỹ xuất hiện trong khu vực 12 hải lý gần đá Vành Khăn tại quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép và cải tạo thành đảo nhân tạo.
Theo Thiếu tá Nicole Schwegman, người phát ngôn Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, đây là chiến dịch tuần tra tự do lưu thông hàng hải thường lệ của Mỹ.
“Mọi chiến dịch đều được thiết kế phù hợp với luật pháp quốc tế và cho thấy Mỹ sẽ hoạt động bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép” - CNN dẫn lời bà Schwegman.
Tàu USS Mustin ngoài bờ biển Nhật ngày 15-11-2017. Ảnh: US NAVY
Bộ Quốc phòng Trung Quốc ngày 23-3 lên án mạnh, cáo buộc Mỹ có “hành động khiêu khích quân sự nghiêm trọng”, cho biết đã triển khai hai tàu khu trục nhỏ cảnh cáo tàu USS Mustin của Mỹ. Hải quân Trung Quốc thông báo sẽ tập trận bắn đạn thật ở biển Đông nhưng không nói cụ thể thời gian và địa điểm.
Theo tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á, Trung Quốc đã lắp đặt súng phòng không và nhiều hệ thống phòng thủ tầm cực gần (CIWS) ở đá Vành Khăn. Các hệ thống CIWS này có khả năng phát hiện và vô hiệu hóa các tên lửa tầm ngắn hay máy bay tấn công ở cự ly gần.
Trong một thời gian dài biển Đông được xem là một điểm nóng xung đột khi Mỹ và Trung Quốc luôn cố gắng tăng ảnh hưởng ở khu vực. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên đã phần nào lái sự chú ý của Mỹ khỏi biển Đông và Trung Quốc có cơ hội củng cố ảnh hưởng.
Theo nhà nghiên cứu cấp cao Michael Fuchs tại Trung tâm Vì sự tiến bộ Mỹ, trong khi Mỹ giảm chú ý thì Trung Quốc vẫn theo đuổi chiến lược dài hạn kiểm soát biển Đông.