Từ cuối tuần rồi, tình hình Biển Đông gây chú ý với căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc (TQ) liên quan việc tàu hải cảnh TQ ngày 5-8 dùng vòi rồng phun vào tàu tiếp tế của Philippines ở bãi Cỏ Mây.
Bãi Cỏ Mây nằm trong khu vực quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam, Philippines đang kiểm soát trái phép và TQ tranh chấp.
 |
| Hải cảnh Trung Quốc bắn vòi rồng vào tàu của Philippines trên Biển Đông hôm 5-8. Ảnh: LỰC LƯỢNG BẢO VỆ BỜ BIỂN PHILIPPINES |
Philippines có một tàu chiến tên BRP Sierra Madre mắc cạn tại bãi Cỏ Mây, và được nước này tận dụng như một tiền đồn quân sự để bố trí binh sĩ.
Những ngày qua phía TQ nhiều lần yêu cầu phía Philippines di dời tàu chiến mắc cạn ra khỏi bãi Cỏ Mây, và tiếp tục lặp lại yêu cầu này ngày 8-8. Bộ Ngoại giao TQ nói phía Philippines nhiều lần cam kết sẽ di dời con tàu.
Liên quan việc này, ngày 9-8, Tổng thống Philippines - ông Ferdinand Marcos nói nước này không hề có thỏa thuận gì với TQ về chuyện di dời con tàu khỏi bãi Cỏ Mây, nếu có thỏa thuận thì ông cũng hủy bỏ ngay, hãng AFP đưa tin.
Trợ lý tổng giám đốc Hội đồng An ninh quốc gia Philippines - ông Jonathan Malaya yêu cầu TQ trưng bằng chứng rằng Philippines có hứa di dời tàu.
Đại sứ quán TQ tại Manila chưa lên tiếng về phát ngôn của Tổng thống Marcos và ông Malaya liên quan vụ di dời tàu BRP Sierra Madre khỏi bãi Cỏ Mây.
Trong ngày 8-8, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin điện đàm với người đồng cấp Philippines - ông Gilberto Teodoro trong bối cảnh căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh gia tăng trên Biển Đông, theo tờ Nikkei Asia.
(Ảnh ghép) Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (phải) và Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro. Ảnh: REUTERS/BỘ QUỐC PHÒNG PHILIPPINES
Theo Thư ký báo chí Lầu Năm Góc – Chuẩn tướng Pat Ryder, trong cuộc điện đàm ông Austin và ông Teodoro “tái khẳng định bản chất vững chắc của liên minh Mỹ-Philippines cũng như cam kết nỗ lực gấp đôi để tăng cường đào tạo song phương, khả năng tương tác và hỗ trợ hiện đại hóa các lực lượng vũ trang Philippines”.
“Bộ trưởng Austin tái khẳng định Hiệp ước phòng thủ chung [giữa Mỹ và Philippines năm 1951] mở rộng cho các tàu công vụ, máy bay và các lực lượng vũ trang của Philippines, bao gồm Lực lượng Tuần duyên, ở Thái Bình Dương, gồm Biển Đông” - theo ông Ryder.
Bên cạnh đó, 2 bộ trưởng quốc phòng thảo luận tình hình gần đây ở Biển Đông, cả vụ tàu hải cảnh TQ bắn vòi rồng vào các tàu Philippines hôm 5-8.
“Bộ trưởng Austin lên án việc Hải cảnh TQ dùng vòi rồng và các hành động nguy hiểm khác gây nguy hiểm cho sự an toàn của các tàu và thủy thủ đoàn Philippines” - ông Ryder cho hay.
Ngoài ra, ông Ryder cho biết ông Austin và ông Teodoro tái khẳng định cam kết chung giữa 2 nước trong việc duy trì trật tự dựa trên luật lệ, bao gồm ủng hộ quyền của Philippines tiến hành các hoạt động hàng hải hợp pháp theo Phán quyết của Tòa Trọng tài năm 2016.
