Chiều 13-6, tiếp tục phiên họp thứ 34, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) cho ý kiến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS) và Luật Các tổ chức tín dụng.
Các văn bản hướng dẫn thi hành luật “sẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng”
Theo tờ trình, Chính phủ đề xuất cho phép Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2024. Riêng một số quy định chuyển tiếp tại các điều từ Điều 253 đến Điều 260 của Luật Đất đai cho phép có hiệu lực từ ngày 1-1-2025.
Cụ thể hơn, tờ trình cho biết trong tổng số 260 điều của Luật Đất đai, có 97 điều phải quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật. Với các nội dung không phải quy định chi tiết thì thực hiện được ngay mà không cần chờ văn bản hướng dẫn, đặc biệt là các nội dung liên quan đến quyền của người sử dụng đất.
“Việc cho phép Luật Đất đai có hiệu lực sớm hơn sẽ khơi thông nguồn lực, khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai, đáp ứng mong mỏi và nguyện vọng của các địa phương, doanh nghiệp và người dân” - tờ trình của Chính phủ nêu.
Tương tự, nhiều chính sách trong Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS có thể thực hiện được ngay mà không cần phải hướng dẫn chi tiết.
Còn với Luật Các tổ chức tín dụng có hai khoản (khoản 3 Điều 200 và khoản 15 Điều 210) có hiệu lực từ ngày 1-1-2025, cùng với thời điểm có hiệu lực của Luật Kinh doanh BĐS. Do vậy, khi thời điểm có hiệu lực của Luật Kinh doanh BĐS thay đổi thì cần thiết phải sửa đổi hiệu lực của khoản 2 Điều 209 Luật Các tổ chức tín dụng quy định về hiệu lực của hai điều khoản nói trên để bảo đảm áp dụng đồng bộ quy định của pháp luật, bảo đảm chặt chẽ khi nhận tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng.
Đối với các quy định chuyển tiếp tại Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS, tờ trình cho hay Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TN&MT, Bộ Xây dựng rà soát, đánh giá tác động những vướng mắc có thể phát sinh đối với các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp.
Chính phủ cũng yêu cầu các bộ này có phương án phù hợp thể chế hóa trong luật nhằm không gây khó khăn, vướng mắc cho công tác quản lý đất đai, nhà ở, thị trường BĐS. Qua đó, bảo đảm quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân khi tham gia các quan hệ liên quan đã được quy định.
Về tiến độ xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật trên, Chính phủ khẳng định “có đầy đủ cơ sở để các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật sẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng để triển khai thi hành khi các luật này có hiệu lực từ ngày 1-8-2024”.
Chính phủ cần cam kết, chịu trách nhiệm toàn diện
Sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra, các cơ quan liên quan đã nêu ý kiến, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung phiên thảo luận này.
Ông Nguyễn Đức Hải nêu rõ Thường vụ QH đánh giá cao quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy nhanh hiệu lực thi hành các luật. “Chính phủ đã rất nỗ lực, hoàn thiện hồ sơ dự án luật” - phó chủ tịch QH nhìn nhận.
Ủy ban Thường vụ QH cũng ghi nhận Ủy ban Kinh tế đã rất trách nhiệm, khách quan và toàn diện, thực hiện thẩm tra nhiều vấn đề nhằm bảo đảm tính khả thi của luật. Cơ quan thẩm tra đã thể hiện quan điểm ủng hộ chủ trương để bốn luật sớm đi vào cuộc sống.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG
Cũng theo Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Hải, Chính phủ, các bộ, ngành đã giải trình các điểm có liên quan theo yêu cầu của cơ quan thẩm tra trên tinh thần cầu thị; đồng thời bổ sung các tài liệu cần thiết để tiếp tục phục vụ thẩm tra.
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ QH thống nhất trình QH xem xét, thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Các tổ chức tín dụng.
Cơ quan thường trực của QH đề nghị Chính phủ khẩn trương, sớm ban hành; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành các văn bản hướng dẫn bảo đảm chất lượng, tiến độ. Đặc biệt, cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thi hành luật từ ngày 1-8-2024.
Ủy ban Thường vụ QH cũng yêu cầu rà soát kỹ các điều khoản chuyển tiếp để bảo đảm thống nhất, đồng bộ, khả thi, không chồng chéo, mâu thuẫn trong nội tại các luật cũng như mâu thuẫn giữa các luật và hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, nhận diện rõ, đầy đủ rủi ro, thách thức, hệ quả tiêu cực của việc điều chỉnh thời gian hiệu lực và điều khoản chuyển tiếp của các luật để có giải pháp kiểm soát, khắc phục.
“Chính phủ cần cam kết, chịu trách nhiệm toàn diện trước QH, nhân dân về hiệu quả của việc điều chỉnh hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp của các luật như thuyết minh trong tờ trình của Chính phủ” - phó chủ tịch QH nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ nghiên cứu tiếp thu đầy đủ ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ QH, ý kiến của cơ quan thẩm tra, hoàn thiện hồ sơ dự thảo luật gửi QH.
Ủy ban Kinh tế phối hợp với Ủy ban Pháp luật và các cơ quan thẩm tra, chính thức trình QH xem xét quyết định tại kỳ họp thứ bảy theo quy trình một kỳ họp…•
Không gây khó cho người dân, doanh nghiệp
Ủy ban Thường vụ QH yêu cầu không tạo khoảng trống pháp luật, pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách, hợp thức hóa các sai phạm, lợi ích nhóm khi thi hành các luật này. Đồng thời, không gây vướng mắc, ách tắc, khó khăn cho các địa phương, người dân, doanh nghiệp, cản trở sự phát triển.
“Không tạo ra hiệu ứng pháp lý tiêu cực, ảnh hưởng đến quyền lợi của đối tượng chịu tác động, môi trường đầu tư kinh doanh, quyền và lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp, tổ chức tín dụng” - Thường vụ QH nêu.
