Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí là một trong sáu Bộ trưởng, Tư lệnh ngành đăng đàn trả lời chất vấn, chiều 21-8.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đề nghị Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết các giải pháp đã triển khai và những chuyển biến trong việc tỷ lệ yêu cầu trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.
Trả lời, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí cho hay ông xác định trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tố tụng là “biện pháp tố tụng được phép sử dụng” để chống oan sai, chống lọt tội phạm.
Ông Lê Minh Trí nhấn mạnh điều quan trọng là phải sử dụng đúng biện pháp này, chứ không coi trả hồ sơ điều tra bổ sung là “một cái gì đó, với cảm nhận ngay từ đầu là không đúng”.
“Trong quá trình điều tra, kết thúc điều tra, kể cả truy tố, chuyển sang xét xử, cơ quan tòa án, hoặc viện kiểm sát phát hiện hoặc phát sinh tình tiết mới thấy có thể làm thay đổi bản chất vụ án, bản chất tội phạm thì phải trả hồ sơ, không để oan sai, không để lọt tội phạm”- Viện trưởng Lê Minh Trí nói.
Phân tích cụ thể, Viện trưởng Viện KSND Tối cao cho hay tội phạm ngày càng hoạt động tinh vi, phức tạp, kể cả tội phạm phi truyền thống đặt ra những vấn đề về thủ tục tố tụng không theo kịp tính chất phức tạp của nó.
Ông dẫn chứng tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao, đối tượng ở nước này nhưng gây án, phạm tội và gây hậu quả thiệt hại cho đối tượng ở nước khác.
Viện trưởng Lê Minh Trí thừa nhận có những điều chúng ta chưa tiên lượng được, trong khi gặp khó khăn do tính chất phức tạp mới của tội phạm. Trong khi đó, đồng thời phải bảo vệ quyền con người, đặc biệt không được oan sai, không được bỏ lọt tội phạm.
“Trả hồ sơ điều tra bổ sung là việc cần phải làm, nhưng không được lạm dụng”- theo ông Lê Minh Trí.
Viện trưởng VKSND Tối cao cũng cho hay hiện BLHS, Bộ luật TTHS có một số vướng mắc chưa được cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn, giải thích. Điều này dẫn đến có sự khác nhau về nhận thức, áp dụng pháp luật của các cơ quan tố tụng, đặc biệt của điều tra, kiểm sát viên, thẩm phán.
“Thực tế, ở ủy ban kiểm sát các cấp, có những tình huống vụ án phức tạp, đưa ra đánh giá, nhận xét, ý kiến còn khác nhau. Rồi Hội đồng thẩm phán ở các cấp, kể cả Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, khi luận án cũng có những ý kiến khác nhau”- ông Trí nói và nhận định “đây cũng là chuyện bình thường”.
Với những vấn đề đó, theo ông Trí, phải lắng nghe, quyết theo quy định của pháp luật và người chủ trì quyết phải chịu trách nhiệm. Và bởi vậy, quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung mà làm đúng pháp luật thì “không băn khoăn”.
Ông Lê Minh Trí nói thời gian qua, từ người đứng đầu VKSND các cấp cho đến các kiểm sát viên đều hạn chế tối đa việc trả hồ sơ điều tra bổ sung. Nhưng không bảo đảm chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm thì vẫn phải trả.
Thêm nữa, đây là biện pháp kỹ thuật với một số vụ án quá lớn, quá phức tạp. “Như vụ án SCB, Việt Á, Đăng kiểm..., nếu không trả hồ sơ điều tra bổ sung thì không làm được, kể cả đã khoanh tách vụ án rồi, vẫn phải trả hồ sơ điều tra bổ sung để có đủ thời gian chứng minh tội phạm”- ông Lê Minh Trí nói.
