Sáng 20-3, phiên họp thứ 21 của Ủy ban thường vụ Quốc hội diễn ra với phần chất vất và trả lời chất vấn đối với Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình.
Một nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, đặt câu hỏi là vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng trong những vụ án kinh tế.
Theo đó, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đặt câu hỏi trong những vụ án tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng cho Nhà nước là có tiến độ. Tuy nhiên, trong thời gian qua, việc thu hồi tài sản vẫn còn ít, chưa đạt kỳ vọng theo mong muốn của Quốc hội và của người dân.
Thời gian tới, Chánh án TAND Tối cao phối hợp với các cơ quan liên quan như thế nào để thu hồi tài sản tham nhũng được nhiều và đạt được theo kỳ vọng của người dân.
 |
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình trả lời chất vấn. Ảnh: Quốc hội |
Tương tự đại biểu Bùi Mạnh Khoa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa cũng đặt câu hỏi qua theo dõi, hiện nay một số vụ việc người phải thi hành án có nhiều tài sản và đã được kê biên để đảm bảo thi hành án, nhưng việc thu hồi vẫn chậm.
Nguyên nhân được cho là vướng mắc trong xử lý tài sản chung, tài sản riêng, đây được coi là một điểm nghẽn. Do đó, đề nghị Chánh án cho biết hướng xử lý của ngành về vấn đề này. Đồng thời, đại biểu Khoa cũng đề nghị Bộ Tư pháp cho biết quan điểm, hướng xử lý về vấn đề trên.
Trả lời, Chánh án TAND Tối cao cho biết về thu hồi tài sản tham nhũng, trên thế giới cũng như Việt Nam việc thu hồi không hoàn toàn triệt để. Trong 10 năm, các cơ quan đã thu hồi được 40% số tài sản tham nhũng. Để nâng cao hơn nữa, chỉ thu hồi những tài sản tham nhũng nếu quá trình tố tụng các cơ quan chứng minh được tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng.
Muốn thu hồi được thì công tác chứng minh phải rất chất lượng. Do đó, cần nâng cao chất lượng điều tra và kịp thời phong tỏa tài sản. Trên thế giới có cơ chế thu hồi tài sản của nghi can tham nhũng mà không giải trình được nguồn gốc. Nếu làm được điều này có thể tăng cao hơn nữa tỉ lệ thu hồi.
"Nếu có cơ chế thu tài sản như nhiều nước đã áp dụng là cơ chế phi hình sự (tăng giải trình), 1, 2, 3, 4 nhà gọi là tài sản của vợ chồng, nếu như quan chức đó không giải trình được nó đã được hình thành như thế nào thì tính hợp lý của nó không được pháp luật công nhận, vi phạm đấy cũng được tịch thu. Việc này phụ thuộc vào luật lệ, giải pháp căn cơ thì chỉ có thay đổi luật thôi chứ không có cách nào khác"- ông Bình thông tin.
Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết trong 5 tháng, từ tháng 10-2022 đã thu được trên 17.000 tỷ đồng, tăng gần 12.000 tỷ so với cùng kỳ năm 2022.
 |
Bộ trưởng bộ Tư pháp Lê Thành Long tham gia trả lời chất vấn. Ảnh: Quốc hội |
Bộ trưởng Long cũng nêu ra những vấn đề, khó khăn khi thu hồi tài sản tham nhũng là số lượng tài sản trong hầu hết các vụ án lớn nằm rải rác ở các địa phương khác nhau trên phạm vi cả nước. Thứ hai là nguồn gốc, tính pháp lý của nhiều tài sản được kê biên, đưa ra xử lý phức tạp và mất nhiều thời gian để làm rõ. Thứ ba, nhiều trường hợp phải xác minh tài sản đó là tài sản chung hay tài sản riêng, tài sản của người phạm tội...
Từ đó, Bộ trưởng bộ Tư pháp đưa ra giải pháp trong thời gian tới là tăng cường bám sát, thực hiện tốt chỉ thị của Ban Bí thư, Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tập trung vào các vụ án lớn đang được xã hội quan tâm, thường xuyên báo cáo Chính phủ để thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ này.
Đồng thời, Bộ Tư pháp đề nghị các cơ quan dân cử, Đoàn ĐBQH tăng cường quá trình giám sát để tập trung vào việc này; hạn chế tẩu tán, giấu các tài sản tại các vụ tham nhũng, vụ án kinh tế.
