Gần một năm sau khi chiến sự ở Ukraine nổ ra, các đồng minh phương Tây đã đồng ý gửi những chiếc xe tăng chiến đấu mà Kiev cho là rất cần. Tiểu đoàn đầu tiên sẽ có khoảng 40 chiếc, bao gồm những xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2A6 của Đức, theo tờ Washington Post.
Mỹ và các quốc gia châu Âu khác cũng gửi một loạt các mẫu xe tăng, mỗi mẫu có thời gian giao hàng cũng như các rào cản hậu cần khác nhau. Các chuyên gia quân sự đến nay vẫn hoài nghi về khả năng lô vũ khí mới này giúp quyết định cục diện trên chiến trường.
Xe tăng không giúp Ukraine thay đổi cục diện chiến trường
Cho đến nay, Ukraine vẫn sử dụng xe tăng T-72 cũ và sắp hết đạn từ thời Liên Xô để đối phó với các cuộc tấn công bằng pháo hạng nặng của Nga. Do đó, để giành được ưu thế, Ukraine chỉ còn cách phụ thuộc vào các loại xe tiên tiến từ phương Tây.
 |
| Xe tăng chiến đấu Leopard 2 tại một khu huấn luyện quân sự ở miền bắc Đức vào tháng 10-2022. Ảnh: GETTY IMAGES |
Ông Yuri Sak - cố vấn của Bộ Quốc phòng Ukraine nhận định quân Nga đang cố thủ trong các vùng lãnh thổ mà họ đang kiểm soát ở Ukraine. Theo ông, xe tăng chiến đấu là chìa khóa để Kiev có thể đẩy mạnh phản công.
Trước đó, Ukraine nói rằng họ cần ít nhất 300 xe tăng để hỗ trợ một cuộc phản công mùa xuân quy mô lớn nhằm vào quân Nga và gọi động thái của phương Tây trong việc viện trợ cho họ là một yếu tố thay đổi cuộc chơi.
Tuy nhiên, theo ông Franz-Stefan Gady - thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại London, không một hệ thống hay nền tảng vũ khí đơn lẻ nào có thể thay đổi cuộc chơi. Ông cho biết tác động của “số lượng hạn chế” xe tăng sẽ phụ thuộc vào quá trình huấn luyện và mức độ phối hợp của các đội hình mới trên tiền tuyến.
“Tôi không chắc Leopard 2 sẽ đóng vai trò quan trọng trong bất kỳ cuộc tấn công mùa xuân nào" - ông nói.
Thách thức hậu cần
Ukraine hiện đang chờ đợi Anh chuyển giao 14 xe tăng Challenger 2 và 31 xe tăng M1A2 Abrams từ Mỹ. M1A2 được đưa vào sử dụng lần đầu tiên vào những năm 1990. Nó bao gồm một khẩu pháo chính 120mm, các hệ thống nhắm mục tiêu và được trang bị công nghệ hiện đại hơn so với người anh em M1A1.
 |
| Đội xe tăng M1 Abrams của Mỹ chuẩn bị tham gia cuộc tập trận ở Jordan vào cuối năm 2022. Ảnh: BỘ QUỐC PHÒNG MỸ |
Các nước châu Âu cũng đang dọn các kho dự trữ vũ khí hàng chục năm tuổi. Tây Ban Nha đã cân nhắc gửi một lô Leopard 2A4 cũ cho Ukraine. Tuy nhiên, do không được sử dụng trong gần 10 năm, nếu muốn triển khai loại vũ khí này, Kiev sẽ phải sửa chữa nhiều. Đức đang gấp rút phát triển bản cải tiến của chiếc Leopard A6 mới hơn với súng tốc độ có tốc độ bắn cao hơn đáng kể.
Tất cả loại vũ khí trên đều có thể hỗ trợ Ukraine trước các lực lượng Nga. Tuy nhiên, những phức tạp bổ sung trong việc mua sắm đạn dược, huấn luyện lực lượng có năng lực và tổ chức hậu cần cho nhiều hệ thống vũ khí sẽ cản trở các cuộc phản công của Kiev.
Ông Sonny Butterworth - chuyên gia về xe tăng của công ty tình báo quốc phòng Janes, cho biết sự lộn xộn của các hệ thống khác nhau khiến Ukraine “khá khó khăn về mặt hậu cần”.
Xe tăng Challenger 2 của Anh sử dụng loại đạn khác với tiêu chuẩn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Riêng với Leopard 2, có sự khác biệt nhỏ giữa lượng dự trữ mà mỗi quốc gia châu Âu nắm giữ, ngay cả khi chúng là cùng một mẫu xe. Các chuyên gia cho biết Leopard A4 của Tây Ban Nha có thể có hệ thống điều khiển hỏa lực và hệ thống thông tin khác với của Phần Lan, mặc dù về cơ bản chúng có thể tương tác với nhau.
“Ukraine sẽ vận hành một số loại thiết bị khác nhau. Họ phải cung cấp cho chúng các phụ tùng thay thế phù hợp và đưa chúng đến đúng đơn vị” - theo ông Butterworth.
Việc Mỹ quyết định gửi xe tăng Abrams tới Ukraine cũng có thể tạo ra sự hỗn loạn cho các lực lượng Kiev nếu không có sự hỗ trợ và bảo trì hậu cần thích hợp, các chuyên gia cho biết. Theo một quan chức Mỹ giấu tên, Ukraine đã thể hiện khả năng đáng kể trong việc duy trì và bảo quản thiết bị của Mỹ trên chiến trường. Tuy nhiên, việc vận hành xe tăng Abrams đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bao gồm việc huấn luyện sẽ diễn ra bên ngoài lãnh thổ Ukraine.
Một trong những yếu tố phức tạp là việc Mỹ dùng Uranium nghèo (uranium có hàm lượng đồng vị phân hạch U-235 thấp hơn uranium tự nhiên) để sản xuất vỏ giáp riêng cho các loại xe tăng quân sự của nước này. Theo đó, Mỹ sẽ giữ bí mật và không đưa bộ giáp này ra bên ngoài.
