Bạn đọc Anh Tú gửi tới PLO thắc mắc: "Không được sự đồng ý của tôi, hàng xóm có được xây nhà trổ cửa sổ, mái che, lỗ thông gió sang nhà tôi? Tôi có thể khởi kiện không?".
Luật sư Đỗ Ngọc Thanh, Đoàn Luật sư TP.HCM trả lời: Trước hết, khi xây dựng công trinh nhà ở, chủ sở hữu phải tuân thủ quy tắc xây dựng.
Cụ thể, theo Điều 174 Bộ luật Dân sự năm 2015, khi xây dựng công trình, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định. Đồng thời, không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh.
Việc tôn trọng quy tắc này không chỉ bao gồm việc bảo đảm tính an toàn của công trình, mà còn đòi hỏi công trình phải tuân thủ các giới hạn về độ cao và khoảng cách đã được pháp luật quy định.
Quan trọng hơn, trong quá trình xây dựng, không được phép làm ảnh hưởng đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các chủ sở hữu hoặc những người có quyền lợi khác đối với bất động sản liền kề và xung quanh.
Theo Điều 178 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc trổ cửa sổ, cửa ra vào quay sang nhà bên cạnh, nhà đối diện và đường đi chung phải theo quy định của pháp luật về xây dựng. Theo đó, mặt dưới mái che trên cửa ra vào, mặt dưới mái che cửa sổ quay ra đường đi chung phải cách mặt đất từ 2,5 m trở lên.
Ngoài ra, theo quy định của Điều 7 Quy chuẩn xây dựng Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 682/BXD-CSXD ngày 14/12/1996 của Bộ trưởng Xây dựng, chủ sở hữu nhà chỉ được trổ cửa sổ, lỗ thông hơi, lỗ thông gió theo quy định: Từ tầng hai (lầu một) trở lên, trên các bức tường cách ranh giới đất với công trình bên cạnh dưới 2 m không được mở cửa đi, trổ cửa sổ, lỗ thông hơi (chỉ được mở cửa đi, cửa sổ, lỗ thông hơi trên các bức tường cách ranh giới đất với nhà bên cạnh ít nhất 2 m). Khi mở cửa cần có biện pháp tránh tia nhìn trực tiếp vào nội thất nhà bên cạnh (chắn tầm nhìn hoặc bố trí so le các cửa sổ giữa hai nhà); mép ngoài cùng của ban công trông sang nhà hàng xóm phải cách ranh giới đất giữa hai nhà ít nhất là 2m.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 175 BLDS 2015 về ranh giới giữa các bất động sản: Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.
Như vậy, đối với trường hợp bất động sản liền kề mà không có ranh giới nền nhà bên cạnh cách từ 2 m trở lên thì chủ sở hữu không được phép mở cửa đi, trổ cửa sổ, cửa thông gió nếu tường nhà xây sát với ranh giới lô đất hoặc ranh giới nền nhà thuộc quyền sử dụng của người khác.
Trong trường hợp hàng xóm của bạn thực hiện việc mở cửa sổ, mái che hoặc lỗ thông gió vi phạm các quy định pháp luật về xây dựng, nhất là liên quan đến bất động sản liền kề thì bạn có quyền yêu cầu hàng xóm sửa chữa hoặc thay đổi phần xây dựng vi phạm để tuân thủ quy định.
Nếu vấn đề không được giải quyết thông qua thương lượng, bạn có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bạn và gia đình.
