Ngày 29-11, TAND TP.HCM tiếp tục phiên xử vụ ông Nguyễn Minh Khải (cựu giám đốc BV Mắt TP.HCM) và bảy đồng phạm bị truy tố về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Lý do chưa khắc phục hậu quả
Cựu giám đốc BV Mắt TP.HCM là người được HĐXX hỏi sau các bị cáo khác. Được hỏi về cáo buộc của VKS đối với mình, ông Khải cho rằng có những điều đúng và chưa đúng.
Với gói thầu “mua sắm thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu năm 2018”, bị cáo thành lập bên mời thầu, tổ chuyên gia, tổ thẩm định căn cứ theo Luật Đấu thầu. Còn Hội đồng đánh giá hàng mẫu được thành lập theo tư vấn của bà Đoàn Thị Tường Vân - là nhân viên tư vấn phòng vật tư, trang thiết bị.
 |
| Bị cáo Nguyễn Minh Khải (cựu giám đốc BV Mắt TP.HCM). Ảnh: HOÀNG YẾN |
Theo bị cáo, việc thành lập Hội đồng đánh giá hàng mẫu, Luật Đấu thầu không quy định nhưng pháp luật cũng không cấm. Quá trình thực hiện đấu thầu, bị cáo nhận thức muốn chọn sản phẩm thủy tinh thể tốt nhất cho bệnh nhân, căn cứ vào ý kiến đánh giá của Hội đồng đánh giá hàng mẫu.
Cáo trạng nêu để loại nhà thầu Codupha, bị cáo Khải đã thêm tiêu chí «ý kiến đánh giá của Hội đồng đánh giá hàng mẫu” trên hồ sơ dự thầu và tự thành lập Hội đồng đánh giá hàng mẫu, từ đó chỉ đạo đánh giá “không đạt” yếu tố kỹ thuật đối với thủy tinh thể nhà thầu Codupha. Khi không đạt 1/7 tiêu chuẩn theo hồ sơ mời thầu thì nhà thầu bị loại.
Nói về việc này, bị cáo Khải lý giải có chỉ đạo chấm lại nhưng chỉ đạo rằng phải chấm đúng. Vì hội đồng chuyên môn không hiểu cách chấm nên bị cáo giải thích để chấm lại cho đúng chuyên môn. Bị cáo chỉ định hướng chấm lại cho đúng chứ không phải chấm từ rớt thành đậu.
Về lý do chọn nhà thầu Tâm Hợp, Hào Tín thay vì nhà thầu Codupha, bị cáo Khải khai là mong muốn chọn sản phẩm tốt nhất cho người bệnh, căn cứ vào đặc tính kỹ thuật và đặc tính này có nằm trong hồ sơ mời thầu.
Theo ông Khải, sản phẩm thủy tinh thể của nhà thầu Tâm Hợp, Hào Tín tham gia dự thầu có chức năng thủy tinh thể tốt hơn. Cụ thể là thủy tinh thể đơn thuần, gắn vô sáng mắt; chống chói, chống tia cực tím; công nghệ mới là thủy tinh thể gắn sẵn trong giác mạc... Trong khi đó, thủy tinh thể của Codupha chỉ chống tia UV, chưa có công nghệ mới.
Chủ tọa đặt vấn đề việc đánh giá sản phẩm dựa vào cơ sở khoa học hay cảm tính chủ quan. Bị cáo Khải đáp việc đánh giá căn cứ vào tính năng, chức năng của thủy tinh thể, đồng thời căn cứ vào kinh nghiệm, chuyên môn của từng bác sĩ.
Cạnh đó, về cáo buộc gây thiệt hại hơn 14,2 tỉ đồng, bị cáo Khải nói không đồng ý với quyết định giám định trong hồ sơ vụ án nên chưa khắc phục hậu quả. Bị cáo chỉ muốn mua sản phẩm tốt điều trị cho bệnh nhân, mong HĐXX xem xét toàn diện vụ án.
Lời khai các đồng phạm
Trước đó, bốn bị cáo trong Hội đồng đánh giá hàng mẫu thừa nhận tiêu chí khi tham gia đánh giá hàng mẫu không đúng với tiêu chí được xây dựng trong hồ sơ mời thầu. Các bị cáo đánh giá hàng mẫu căn cứ vào kinh nghiệm chuyên môn.
Khi được cơ quan điều tra mời lên làm việc, các bị cáo mới biết trong hồ sơ mời thầu gồm nội dung gì. Đồng thời, họp chấm thầu bổ sung lại đều theo định hướng của bị cáo Khải hoặc bị cáo Nguyễn Quốc Toản (cựu trưởng Khoa phẫu thuật gây mê hồi sức BV Mắt TP.HCM, chủ tịch Hội đồng đánh giá hàng mẫu).
Khai tại tòa, bị cáo Toản nói tiêu chí đánh giá hàng mẫu gồm bao bì, đặc tính kỹ thuật trước, trong và sau mổ. Tiêu chí được xây dựng theo mẫu của Sở Y tế năm 2015.
Về phương pháp đánh giá hàng mẫu, trong đợt đánh giá lần 1, bị cáo dựa vào kinh nghiệm, chuyên môn để chấm. Các bác sĩ trong hội đồng cũng sẽ tự quyết định khi có trao đổi chuyên môn cùng nhau. Sau khi chấm lần 1, thấy Công ty Codupha rớt thầu, bị cáo Khải đã mời bị cáo Toản lên làm việc, nói phải cho Codupha trúng một số phần thầu, nằm trong kế hoạch dự trù.
Về các mặt hàng thủy tinh thể của các nhà thầu Codupha, Tâm Hợp và Hào Tín, bị cáo Toản cho rằng có tính năng, tác dụng tương tự. Nhưng về sản phẩm của Codupha, đây là công ty hầu như trúng thầu tại Sở Y tế vào năm 2016.
Các sản phẩm thủy tinh thể của Codupha đa số được các bác sĩ sử dụng mổ cho bệnh nhân. Quá trình sử dụng, có khó khăn là qua vết mổ dễ gây biến chứng, có chất dễ gây phản ứng, kính bị nứt. Tuy nhiên, trường hợp này không nhiều.
Về tiêu chí đạt hay không trong Hội đồng đánh giá hàng mẫu có phải là được cụ thể hóa trong hồ sơ mời thầu không thì bị cáo Toản trả lời: “Không”.
Bị cáo Võ Thị Chinh Nga (cựu Phó Giám đốc BV Mắt TP.HCM, tổ trưởng tổ chuyên gia) khai tổ chuyên gia đánh hồ sơ kỹ thuật của các nhà thầu phụ thuộc, căn cứ vào đánh giá vào Hội đồng đánh giá hàng mẫu. Trong bảy tiêu chí theo hồ sơ dự thầu, dù nhà thầu Codupha đạt sáu tiêu chí nhưng khi tổng hợp kết quả Hội đồng đánh giá hàng mẫu chấm không đạt nên loại nhà thầu Codupha.
Cựu phó giám đốc BV Mắt TP.HCM, tổ trưởng tổ thẩm định, bị cáo Phí Duy Tiến khai không ai định hướng việc thẩm định hồ sơ mời thầu. Tuy nhiên, trong cuộc họp giao ban, giám đốc nói Hội đồng đánh giá hàng mẫu được thành lập dựa trên các bác sĩ đầy kinh nghiệm nên “anh cứ yên tâm”. Vì vậy, tổ thẩm định chọn nhà thầu Tâm Hợp, Hào Tín căn cứ vào kết quả của Hội đồng đánh giá hàng mẫu.
Gây thiệt hại hơn 14,2 tỉ đồng
BV Mắt TP.HCM trực thuộc Sở Y tế TP.HCM. Năm 2018, BV tổ chức thực hiện gói thầu mua sắm hơn 53.000 thủy tinh thể nhân tạo. Để thực hiện gói thầu, ngày 19-1-2018, ông Nguyễn Minh Khải chủ trì cuộc họp và ký quyết định phê duyệt dự toán gói thầu có tổng vốn đầu tư 184 tỉ đồng, bằng nguồn vốn thu từ viện phí, quỹ bảo hiểm y tế…
Đồng thời, ông Khải phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu giá rộng rãi trên toàn quốc. Khi phê duyệt hồ sơ mời thầu, ông Khải đã chỉ đạo bổ sung tiêu chí chấm kỹ thuật “ý kiến đánh giá của Hội đồng đánh giá hàng mẫu trên mẫu dự thầu”. Từ đó, ông sử dụng Hội đồng đánh giá hàng mẫu loại bỏ nhà thầu theo ý muốn.
Thực hiện chỉ đạo của ông Khải, các bị cáo còn lại đã can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động đấu thầu khi sử dụng các tiêu chí đánh giá hàng mẫu được xây dựng theo ý chí chủ quan, không có trong hồ sơ mời thầu.
Cáo trạng xác định ông Khải và các đồng phạm đã vi phạm hàng loạt nguyên tắc về đấu thầu nên khi ký các hợp đồng mua 14.800 thủy tinh thể đã gây thiệt hại hơn 14,2 tỉ đồng.
