Tổng thống Mỹ Joe Biden đang chịu áp lực cực lớn từ đảng Cộng hòa sau vụ căn cứ quân sự Mỹ ở Jordan trúng không kích khiến 3 lính Mỹ thiệt mạng, hơn 30 người bị thương hôm 28-1, theo tờ The Hill.
Ngay sau vụ việc, bản thân Tổng thống Biden và các quan chức trong chính quyền của ông đã cáo buộc “các nhóm chiến binh cực đoan được Iran hậu thuẫn” thực hiện vụ tấn công và thề sẽ đáp trả tương xứng.
Tuy nhiên điều này không đủ làm phía đảng Cộng hoà hài lòng.
Phía Cộng hòa gọi vụ tấn công là kết quả của “phản ứng thất bại”
Hàng loạt nghị sĩ Cộng hòa đã chỉ trích chính quyền ông Biden vì cho rằng chính quyền đã có “những phản ứng thất bại” trong thời gian trước đó trước các cuộc tấn công vào quân đội Mỹ ở Trung Đông nên mới dẫn tới kết quả hiện tại. Đảng Cộng hòa cũng gia tăng áp lực lên ông Biden trong việc trả đũa Iran.
Ông Mike Turner, đảng viên Cộng hòa và là Chủ tịch Uỷ ban Tình báo Hạ viện Mỹ cho biết ông “rất buồn” khi biết về vụ 3 lính Mỹ bị giết ở Jordan, và gọi vụ việc là “kết quả trực tiếp của việc chính quyền không phản ứng với các cuộc tấn công trước đó”.
“Chính quyền ông Biden phải có hành động nghiêm túc chống lại Iran và các nhóm khủng bố mà Tehran tài trợ tấn công quân đội và căn cứ quân sự của Mỹ” - ông Turner nhấn mạnh.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Marco Rubio (đảng viên Cộng hòa bang Florida) đã chỉ trích Tổng thống Biden vì không áp đặt “hậu quả trực tiếp” lên Iran.
“Hai tháng trước tôi đã cảnh báo rằng nếu ông Biden không áp đặt hậu quả trực tiếp lên Iran thì những cuộc tấn công này sẽ lan rộng ra ngoài Syria và Iraq và giết chết người Mỹ. Thật bi thảm, giờ đây nó đã xảy ra đúng như tôi đã cảnh báo” - ông Rubio viết trên X (trước đây là Twitter).
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện gọi vụ tấn công hôm 28-1 là “cái giá phải trả cho sự thất bại trong việc ngăn chặn các đối thủ của Mỹ”.
Ông McConnell nói thêm rằng cả “thế giới hiện đang theo dõi những dấu hiệu cho thấy tổng thống Mỹ cuối cùng đã sẵn sàng sử dụng sức mạnh của Mỹ để buộc Iran thay đổi hành vi”.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul (đảng viên Cộng hòa bang Texas) nhắc lại đến hàng loạt cuộc tấn công vào quân đội Mỹ ở Trung Đông kể từ khi xung đột Israel-Hamas bùng phát.
“Chính sách Trung Đông thất bại của chính quyền ông Biden đã phá hủy khả năng răn đe của Mỹ với các đối thủ ở Trung Đông. Chúng ta cần thiết lập lại chính sách Trung Đông để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia và khôi phục khả năng răn đe này” - theo ông McCaul.
Hạ nghị sĩ Mike Rogers - đảng viên Cộng hòa bang Alabama và là Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ - nói rằng chính quyền ông Biden đã mất quá nhiều thời gian để tiến đến việc “bắt chế độ khủng bố Iran và các nhóm ủy nhiệm cực đoan của họ phải chịu trách nhiệm” về các cuộc tấn công của họ chống lại Lực lượng Mỹ và liên quân.
Lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise (đảng viên Cộng hòa bang Louisiana) gọi cuộc tấn công là “có thể tránh được” và cáo buộc Tổng thống Biden đã “khuyến khích Iran, gửi cho Tehran hàng tỉ USD và dung túng cho hành động gây hấn của Iran”.
Chủ tịch Hạ viện - nghị sĩ Cộng hoà Mike Johnson không đề cập đến chính quyền ông Biden nhưng kêu gọi Mỹ “phải gửi một thông điệp rõ ràng đến toàn cầu rằng các cuộc tấn công vào quân đội Mỹ sẽ không được dung thứ”.
Thượng nghị sĩ Roger Wicker, nghị sĩ Cộng hòa hàng đầu trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cho rằng các phản ứng của chính quyền ông Biden đến nay “chỉ dẫn đến nhiều cuộc tấn công hơn nữa” vào lực lượng Mỹ.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham - đảng viên Cộng hòa bang South Carolina - kêu gọi chính quyền ông Biden “tấn công các mục tiêu quan trọng bên trong Iran” để ngăn chặn vụ việc tương tự xảy ra trong tương lai.
“Những nỗ lực của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin nhằm ngăn chặn các vụ tấn công vào lực lượng Mỹ trong khu vực đã thất bại thảm hại. Tôi đã mất niềm tin từ lâu vào đội ngũ an ninh quốc gia của ông Biden trong việc ngăn chặn Iran. Nếu họ không thay đổi chính sách ngay bây giờ, sẽ có thêm nhiều quân nhân Mỹ trong khu vực phải trả giá” - ông Graham viết trên X.
Hai ứng viên của đảng Cộng hòa cho cuộc tranh cử tổng thống năm 2024 là cựu Tổng thống Donald Trump và cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley cũng chỉ trích chính quyền Mỹ trong vụ 3 lính Mỹ bị giết ở Jordan.
“Cuộc tấn công trắng trợn này nhằm vào Mỹ là một hậu quả khủng khiếp và bi thảm khác do sự yếu đuối và đầu hàng của ông Joe Biden” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Bà Haley cũng cho rằng các nhóm được Tehran hậu thuẫn sẽ không tấn công quân đội Mỹ “nếu ông Biden không quá yếu đuối trong cách đối xử với Iran”.
Dân chủ kêu gọi hành động
Phía đảng Dân chủ cũng kêu gọi chính phủ hành động. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện - ông Hakeem Jeffries và thượng nghị sĩ Jacky Rosen (bang Nevada) nhấn mạnh rằng Iran “phải chịu trách nhiệm” về vụ không kích.
Lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer bày tỏ sự thương tiếc trước cái chết của 3 binh sĩ Mỹ: “Trái tim tôi hướng về gia đình của những người thiệt mạng và bị thương. Chúng ta phải nỗ lực để buộc những kẻ tấn công phải chịu trách nhiệm”.
Hiện chưa rõ chính quyền Tổng thống Biden sẽ có phản ứng thế nào sau vụ việc.
Tờ The Wall Street Journal ngày 28-1 dẫn nhận định từ một số chuyên gia về những khả năng mà Mỹ có thể đáp trả, chẳng hạn tấn công lính Iran ở Syria, Iraq, Yemen hoặc phương tiện, khí tài hải quân Iran ở Vịnh Ba Tư thay vì tấn công trực tiếp vào Iran.
