‘Khiếu nại của người dân Thủ Thiêm có cơ sở’

Tối 7-9, Thanh tra Chính phủ (TTCP) chính thức công bố kết luận kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến việc khiếu nại của công dân về khu đô thị mới (KĐT) Thủ Thiêm, TP.HCM.

4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch của Thủ tướng

Theo TTCP, UBND TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2.000 tại Quyết định số 13585/KTST-QH ngày 16-9-1998, trong đó: Điều chỉnh diện tích và ranh giới không đúng thẩm quyền (giảm 23,3 ha đất đã giao dự án cho năm doanh nghiệp trước đó nhưng vẫn lập và trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch 1/5.000). Nhất là việc tăng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 đã không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; vị trí, giới hạn quy hoạch được phê duyệt không thống nhất về tên gọi so với bản đồ và thực địa.

Trách nhiệm trực tiếp thuộc Kiến trúc sư trưởng TP, các sở, ngành liên quan và UBND TP.

“Việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 nằm ngoài ranh quy hoạch KĐT Thủ Thiêm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg của Thủ tướng Chính phủ là có cơ sở, cần sớm được xem xét và có giải pháp giải qưyết phù hợp” - kết luận của TTCP nêu.

Về vấn đề thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, TTCP cho rằng UBND TP đã quyết định thu hồi đất đối với phần diện tích 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An để thực hiện một số dự án trong KĐT Thủ Thiêm (phần lõi với diện tích 770 ha) là chưa đủ cơ sở pháp lý, không đúng với quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cần sớm xem xét, có giải pháp giải quyết phù hợp.

Ngoài ra, việc thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng có trường hợp đang khiếu nại chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất, nhất là khi Luật Đất đai 2003 có hiệu lực; không có kế hoạch triển khai thực hiện xây dựng nhà tái định cư trước khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Việc thực hiện còn chậm, còn một số hạn chế, bất cập, dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, UBND TP cần rà soát để giải quyết dứt điểm.

Trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc Công ty Đo đạc Địa chính-Công trình, Sở Địa chính, UBND quận 2 và UBND TP.HCM.

Bà Nguyễn Thị Kim Phượng (khu phố 1, phường Bình An) trình bày bức xúc với tổ đại biểu Quốc hội TP.HCM vào tháng 5 vừa qua, việc nhà bà bị cưỡng chế, không được bồi thường, bốn người  trong gia đình bà trở thành vô gia cư. Ảnh: HOÀNG GIANG

Giao đất tràn lan, phá vỡ quy hoạch

Kết luận kiểm tra cũng khẳng định trong phạm vi năm phường (ngoài ranh KĐT), mặc dù đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khu tái định cư 160 ha nhưng UBND TP đã giao đất cho 51 dự án để đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng, khu vui chơi giải trí, công trình công cộng… với tổng diện tích khoảng 144,6 ha. Hậu quả là không có đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

UBND TP.HCM không thực hiện lập, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2.000 trước khi giao đất nhưng vẫn được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 để các dự án đầu tư xây dựng. Thay vì tạm thời dừng giao đất cho các dự án không cấp thiết, quản lý chặt chẽ sự biến động của quỹ đất trong khu vực đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thì UBND TP lại chấp thuận chủ trương, tạm giao cho sáu dự án với diện tích 27,7 ha và quyết định giao đất chính thức cho 45 dự án với tổng diện tích khoảng 116,9 ha.

Những việc làm trên thể hiện công tác quản lý, sử dụng đất bị buông lỏng, thiếu kiểm soát, giao đất tràn lan cho các dự án, làm phá vỡ không gian, quy mô quy hoạch, đặc biệt là không bảo đảm được quỹ nhà, đất phục vụ tái định cư theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Việc đầu tư xây dựng KĐT Thủ Thiêm bị đình trệ do người dân khiếu nại kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Kiểm tra chi tiết một số dự án thấy quá trình thực hiện thu hồi, giao đất, lựa chọn nhà đầu tư, tính tiền sử dụng đất…, UBND TP, các sở, ngành chức năng và nhà đầu tư đã giao đất cho doanh nghiệp không đúng với giấy phép kinh doanh; không đúng thẩm quyền; không có quy hoạch chi tiết 1/2.000 được duyệt; chưa ký hợp đồng thuê đất vẫn cho phép sử dụng; giao đất công không qua đấu giá… Các dự án qua kiểm tra đều có vi phạm về quy hoạch và giấy phép xây dựng (lấn sông, xây dựng công trình sai quy hoạch, vượt số tầng); tính toán tiền sử dụng đất chưa đúng quy định...

Ngoài ra, UBND TP còn chấp thuận chuyển mục đích sử dụng 30,1 ha đất của Công ty Thế kỷ 21 tại dự án khu du lịch, văn hóa, giải trí thuộc phường Bình Khánh sang xây dựng khoảng 4.000 căn hộ tái định cư và hoán đổi bằng 30,2 ha đất sạch thuộc 90,2 ha khu tái định cư Nam Rạch Chiếc; nhưng sau đó lại chấp thuận cho chuyển khu đất tái định cư này sang mục đích đầu tư kinh doanh nhà ở mà không thực hiện đấu giá theo quy định, tính tiền sử dụng đất không đúng thời điểm giao đất.

Xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức vi phạm

TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP.HCM kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, bồi thường, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ… để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm dẫn đến khiếu nại kéo dài trong thời gian vừa qua.

Căn cứ vào kết luận kiểm tra, UBND TP rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch KĐT Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 theo đúng quy định của pháp luật.

UBND TP rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ dân nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp cho người dân, sớm chấm dứt khiếu nại.

Tương tự, TTCP kiến nghị Bộ Xây dựng và Văn phòng Chính phủ xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc thực hiện thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ quy hoạch và chức năng quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng như kết luận đã nêu.