Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đều đang chuẩn bị cho cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vào năm sau. Theo giới quan sát, trước mắt cả hai là kỳ tranh cử tương đối khó khăn, khi bối cảnh chính trị Mỹ đã có nhiều thay đổi mạnh kể từ năm 2020.
Ông Biden đối mặt với tuổi tác, kinh tế
Tổng thống Biden gần đây xác nhận ông có ý định tái tranh cử và đang cân nhắc đưa ra thông báo chính thức trong thời gian ngắn. Dù vậy, vấn đề lớn nhất của ông Biden lúc này nằm ở tuổi tác - sẽ chạm mốc 81 tuổi vào năm sau, theo hãng tin Reuters. Các đối thủ Cộng hòa sẽ theo dõi chặt chẽ hiệu suất làm việc và lịch trình làm việc của ông để xem hiệu quả có bị giảm bớt hay không và sẽ không bỏ qua cơ hội tuyên bố ông Biden không còn phù hợp với con đường tranh cử vào Nhà Trắng một khi nhận thấy điểm sơ suất từ đương kim tổng thống.
 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải). |
Chiến lược gia Scott Reed của đảng Cộng hòa thậm chí nghi ngờ ông Biden khó có thể hoàn thành phần còn lại của nhiệm kỳ này, chứ đừng nói đến nhiệm kỳ thứ hai. Vì thế, cách xử lý những lo ngại về tuổi tác với việc tái tranh cử của ông Biden là phải thể hiện được ông làm được gì và phải có những thành tựu cụ thể, thuyết phục.
Về phía đảng Dân chủ, chiến lược gia Karen Finney thừa nhận ông và các thành viên Dân chủ biết rõ đảng Cộng hòa sẽ tận dụng mọi kịch bản để “đặt vấn đề về tuổi tác của ông Biden”. Để xử lý thách thức này, chiến lược của đảng Dân chủ không nằm ở “lịch trình di chuyển dày đặc hay thưa thớt”, vì đó “không phải là thước đo khả năng hoàn thành công việc của ứng viên”, mà “trọng tâm của ông Biden là làm cách nào để tiếp cận người dân Mỹ hiệu quả”, theo ông Finney.
Một thách thức lớn nữa mà ông Biden cần phải tìm ra được câu trả lời cho người dân Mỹ là tình hình kinh tế đất nước lúc này. Ông Biden nhậm chức vào tháng 1-2021 ngay khi vaccine COVID-19 được tung ra và các điều kiện kinh tế dần bình thường lại sau cú sốc phong tỏa toàn quốc.
Dù vậy, tình hình kinh tế hai năm sau đó liên tiếp chịu nhiều biến động từ các hệ lụy hậu đại dịch cho đến tình hình căng thẳng quốc tế, làm lạm phát tăng cao kỷ lục trong 40 năm qua, khiến một bộ phận lớn người dân Mỹ lo ngại về nguy cơ xảy ra suy thoái kinh tế.
Ngoài ra, ông Biden có thể gặp khó khăn khi đi sai hướng trong chu kỳ kinh tế sắp diễn ra vào năm sau, làm tỉ lệ thất nghiệp tăng trong khi tăng trưởng chậm lại, lãi suất vẫn ở mức cao và lạm phát có khả năng lơ lửng trên mức trước đại dịch.
Thời gian còn lại để ông Biden giải quyết được thách thức về kinh tế trước khi cuộc bầu cử diễn ra không còn nhiều, buộc ông và chính phủ của ông phải có các bước đi chính xác và nhanh chóng.
Ông Trump cần khôi phục sự ủng hộ của đảng Cộng hòa
Về phía ông Trump, rủi ro lớn nhất lúc này đến từ chính các lùm xùm pháp lý vừa qua. Các rắc rối pháp lý khiến ông Trump có thể không được đảng Cộng hòa chọn là ứng viên đại diện đảng tham gia tranh cử tổng thống.
Hiện ông Trump đang bị truy tố liên quan tới khoản tiền “bịt miệng” cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels ở TP New York. Ông cũng đang đối mặt với vấn đề pháp lý về cáo buộc can thiệp bầu cử và kích động cuộc bạo loạn ở trụ sở Quốc hội hồi tháng 1-2021, bên cạnh cáo buộc cố ý tàng trữ tài liệu mật và một số cáo buộc tấn công tình dục cũng sẽ được đem ra xét xử trong thời gian tới.
Nhiều nguồn tin cho rằng ông Biden sẽ chính thức ra thông báo về chiến dịch tái tranh cử năm 2024 vào hôm nay (25-4 , giờ địa phương).
Sau lần ông Trump ra trình diện tòa án Manhattan (New York), nội bộ đảng Cộng hòa đã cho thấy sự chia rẽ trong việc ủng hộ ông. Dù vẫn còn một lượng lớn thành viên Cộng hòa cấp cao bảo vệ ông Trump nhưng lượng thành viên đảng tách mình khỏi ông Trump ngày thêm nhiều với lý do để bảo vệ uy tín của đảng.
Mới đây, Thống đốc bang New Hampshire ông Chris Sununu tuyên bố thẳng thừng rằng ông Trump khó có khả năng trở thành ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, theo tờ The Guardian. Theo ông Sununu, đảng Cộng hòa cần những “ứng viên có thể giành chiến thắng” trong khi ông Trump đã là “kẻ thua cuộc bốn lần” và khả năng không thể mang lại chiến thắng chung cuộc cho đảng.
“Cử tri Cộng hòa muốn một ứng viên đủ năng lực và có khả năng dẫn dắt. Ông Trump không làm được điều đó. Suốt nhiệm kỳ của ông ấy, ông không giữ được lời hứa về cải cách an ninh, y tế và hành chính, thậm chí còn tăng khoản nợ công của Mỹ lên 8.000 tỉ USD. Ông ấy đã có cơ hội của mình và đã thất bại’ - ông Sununu nêu ra những điểm mà ông cho là thất bại của ông Trump trong thời gian còn là tổng thống Mỹ.
“Chúng ta chỉ có thể tiến lên nếu cả đảng đoàn kết và dẫn dắt quốc gia một cách thống nhất. Do đó, việc ông Trump không thành ứng viên của đảng sẽ là một điều tốt” - The Guardian dẫn lời ông Sununu. Đáng chú ý, ông Sununu là một thống đốc đảng Cộng hòa ở bang thường bỏ phiếu sớm, có quan điểm ôn hòa hơn ông Trump và được xem là một ứng viên tiềm năng của đảng.
Để các thách thức pháp lý không kéo giảm sức ủng hộ của đảng Cộng hòa dành cho mình, với ông Trump không phải chuyện dễ dàng, khi các tiến trình điều tra, tố tụng sẽ còn kéo dài thậm chí đến năm sau.•
Phần lớn người dân Mỹ không muốn ông Trump, ông Biden tái đấu vào năm 2024
Kết quả thăm dò của tổ chức YouGov công bố cuối tuần qua chỉ ra rằng 38% cử tri Mỹ tham gia khảo sát nói rằng họ cảm thấy mệt mỏi với khả năng ông Biden và ông Trump cùng chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024. Khoảng 29% nói họ lo sợ viễn cảnh đó, trong khi 23% cho biết họ thấy “buồn và lo”.
Theo một khảo sát khác của đài NBC, khoảng 60% cử tri Mỹ nghĩ ông Trump không nên tái tranh cử lần nữa, trong đó khoảng 30% cử tri viện dẫn lý do chính là việc ông đang bị truy tố hình sự. Khảo sát cũng cho biết khoảng 70% người Mỹ cho rằng ông Biden không nên tái tranh cử và lý do chính là tuổi tác của ông.
