Nghị định 282/2025 (thay thế Nghị định 144/2021) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình, sẽ có hiệu lực từ ngày 15-12.
Tại Điều 37 Nghị định 282/2025 quy định phạt tiền từ 2-5 triệu đồng đối với hành vi đe dọa xâm hại đến sức khỏe, tính mạng thành viên gia đình. Hiện hành, Nghị định 144/2021 không có xử phạt đối với hành vi này.
Tại Điều 40 Nghị định 282/2025 quy định về việc xử phạt đối với hành vi cưỡng ép, cản trở, cô lập, giam cầm, gây áp lực thường xuyên về tâm lý. Cụ thể:
Ở mức phạt tiền từ 5-10 triệu đồng bổ sung một số hành vi mới như: kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới tính, năng lực của thành viên gia đình; ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu hoặc giữa cha, mẹ và con hoặc giữa vợ và chồng hoặc giữa anh, chị, em với nhau; cưỡng ép thành viên gia đình học tập quá sức… Trong khi đó, Nghị định 144/2021 chỉ quy định một số hành vi mang tính khái quát như cấm ra khỏi nhà, ngăn cản gặp gỡ người thân, không cho làm việc hoặc tham gia hoạt động xã hội.
Ở mức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng, nếu Nghị định 144/2021 chỉ xử phạt duy nhất hành vi buộc thành viên gia đình phải chứng kiến cảnh bạo lực đối với người hoặc con vật, thì Nghị định 282/2025 bổ sung thêm mức phạt đối với hành vi cưỡng ép thành viên gia đình nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung kích thích bạo lực.
Bổ sung mức phạt từ 20-30 triệu đồng đối với hành vi cô lập, giam cầm thành viên gia đình (hành vi mà Nghị định 144/2021 chưa quy định).
Ngoài ra, tại Nghị định 144/2021, một số hành vi về bạo lực tình dục cũng được quy định chung chung trong Điều 55 về hành vi cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý.
Nay, Nghị định 282/2025 đã tách hành vi về bạo lực tình dục thành một điều riêng và được quy định tại Điều 41, đồng thời quy định cũng rõ hơn và bổ sung thêm các hành vi.
Theo đó, bổ sung hành vi cưỡng ép thành viên gia đình nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm với mức phạt 10-20 triệu đồng, trong khi Nghị định 144/2021 chưa có quy định này.
Ở mức phạt 20-30 triệu đồng đã tách bạch và làm rõ các hành vi như cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm, cưỡng ép quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng nhưng chưa đến mức truy cứu hình sự. Trong khi đó, Nghị định 144/2021 chỉ quy định chung chung như cưỡng ép thực hiện hành động khiêu dâm, sử dụng thuốc kích dục hoặc có hành vi kích động tình dục, lạm dụng thân thể, dẫn đến khó áp dụng.
Từ những thay đổi trên có thể thấy, Nghị định 282/2025 đã tiếp cận vấn đề một cách rõ ràng và chi tiết hơn, mở rộng hành vi bị xử phạt, tăng mức chế tài và nâng cao khả năng áp dụng trong thực tế, qua đó siết chặt xử lý các hành bạo lực trong gia đình.
