Lần theo các xe giao hàng cho các vựa nông sản Toàn Luyện, Huyền Thủy Trang, Thương Vui… tại tỉnh Lâm Đồng, chúng tôi xác định khoai tây Trung Quốc (TQ) sau khi qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) thì đưa về tỉnh Bắc Ninh.
Sau đó, khoai tây tiếp tục được vận chuyển đến tỉnh Lâm Đồng để đội lốt nông sản Đà Lạt, chở đi tiêu thụ trong tỉnh và các tỉnh, TP ở Trung Bộ, Nam Bộ…
Chủ vựa ở Bắc Ninh: Gửi cả cát để làm giả
Nhiều ngày lân la tại khu vực cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), chúng tôi chứng kiến nhiều đoàn xe tải chở các loại nông sản như hành tây, khoai tây từ cửa khẩu này tập trung về phường Võ Cường, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
Ở đây có ba vựa nông sản lớn cung cấp lại cho các vựa tại hai huyện Đức Trọng và Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng.
Ngày 22-6, tại TP Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh), chúng tôi gặp chủ vựa và bà này cho biết toàn bộ khoai tây của vựa được nhập từ TQ thông qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn).
Chủ vựa ở Bắc Ninh cho biết là hay cung cấp khoai đất cho các vựa ở Lâm Đồng vì giá rẻ… “Em phải lấy cát từ ngoài này gửi xe mang vào để họ trộn vào làm giả khoai cát” - bà này nói.
Cũng theo bà này, giá khoai tây tùy thời điểm và tùy hàng xô hay hàng lựa sẽ có giá khác nhau.
Riêng hàng lựa sẽ có giá cao hơn. Theo đó, hàng được nhập từ TQ và đưa về các vựa tại tỉnh Bắc Ninh, sau đó các công nhân sẽ lựa hàng, giao cho khách hàng và các đầu mối muốn lấy.
Bà này cho hay khoai tây Trung Quốc chủ yếu được các đầu mối từ huyện Đức Trọng, TP Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng)… mua.
“Giờ có khoai tây cát thôi, cô Luyện hay đi bằng xe to, nhà em đi trực tiếp từ cửa khẩu ra cho cô Luyện luôn, đây hợp đồng đây… Có hôm cô Luyện không kịp gọi xe to, hết xe to thì cô Luyện phải chạy bằng ba con xe nhỏ ra. Giá phải xem lại hợp đồng với cô Luyện thì mới nhớ được…” - bà này nói và cho chúng tôi xem hợp đồng mua bán khoai tây với bà Luyện.
Người này còn cho hay tại TP Bắc Ninh, bà Luyện không lấy cố định một vựa mà lấy từ nhiều vựa khác nhau để so sánh giá, chất lượng hàng.
Còn tại vựa khoai tây T cũng ở phường Võ Cường, TP Bắc Ninh, chủ vựa cho biết là giao khoai tây về cho các chủ vựa ở hai huyện Đức Trọng, Đơn Dương (tỉnh Lâm Đồng) thường xuyên và rất đều.
“Khoai tây Trung Quốc có hai loại là khoai tây đất và khoai tây cát. Khoai tây đất là khoai trồng trên đất, khoai tây cát trồng trên cát và hiện các vựa chủ yếu lấy khoai tây cát vì khoai tây đất rất dễ hư… Ở đây đã giao khoai tây cho vựa Toàn Luyện cả chục năm rồi, giá thì nhiều loại lắm, 6.000-8.000 đồng hay 5.500 đồng cũng có. Riêng tiền xe thì chủ hàng phải chịu…” - chủ vựa thông tin thêm.
Cũng theo chủ vựa T, vựa Toàn Luyện trung bình mỗi tuần lấy 2-3 container và lấy thêm hàng từ vựa khác.
Chủ vựa này còn cho biết là hay cung cấp khoai tây đất cho các vựa ở Lâm Đồng vì giá rẻ… “Em phải lấy cát từ ngoài này gửi xe mang vào để họ trộn vào làm giả khoai cát” - bà này nói.
Ngày 24-6, chủ vựa T chuẩn bị sẵn hàng trong thùng container lạnh tại khu vực trước sân. Chủ vựa mở thùng container cho chúng tôi xem và cho biết đang chờ xe tới chở đi huyện Đức Trọng giao cho bà Luyện.
Theo quan sát của chúng tôi, khoai tây được để trong từng bao, chiếm 2/3 thùng container loại 40 feet, phần còn lại là hành tây.
Theo xe chở khoai tây Trung Quốc về Đơn Dương
Ngày 25-6, xe tải loại 12 tấn biển số Lâm Đồng đậu tại vựa nông sản trên đường Nguyễn Oanh, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh cho các công nhân bốc khoai tây lên xe.
Chủ vựa cho biết khoai tây bốc lên xe là khoai tây cát được nhập từ TQ thông qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn).
Sau khi nhập, các công nhân sẽ lựa bỏ đi hàng hư rồi giao đến Lâm Đồng và một số tỉnh, TP khác.
Theo quan sát của chúng tôi, sau khi bốc khoảng 5 tấn khoai tây, xe này tiếp tục lấy thêm hành tây tại một vựa khác rồi rời TP Bắc Ninh.
Sau gần 35 tiếng đồng hồ, xe này dừng lại tại vựa nông sản Huyền Thủy Trang tại huyện Đơn Dương và thả hàng.
Đến ngày 2-7, chúng tôi tiếp tục chứng kiến xe tải lạnh biển số Lâm Đồng lấy khoảng 5 tấn khoai tây tại TP Bắc Ninh rồi sau đó xuống hàng tại vựa nông sản Huyền Thủy Trang ở Lâm Đồng.
Ngày 6-7, xe tải loại 12 tấn lấy khoai tây, hành tây tại TP Bắc Ninh. Sau đó, xe tiếp tục di chuyển và xuống hàng ở vựa nông sản Huyền Thủy Trang tại huyện Đơn Dương.
Hàng từ các vựa này được công nhân phân loại, đóng gói, trộn đất, dán nhãn mác thương hiệu khoai tây Đà Lạt. Từ đó, khoai tây TQ được phù phép thành khoai tây Đà Lạt chuyển đi các tỉnh, TP khác.
