Xem quy chế là luật, nhân viên ngân hàng dễ thành tội phạm

15 giờ 30, LS Nguyễn Hữu Thế Trạch bào chữa cho bị cáo Hồ Hải Sỹ (nguyên phó trưởng phòng giao dịch Võ Văn Tần thuộc VietinBank chi nhánh Nhà Bè, bị đề nghị 6-8 năm tù về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng) và bị cáo Lê Thị Ngọc Lợi  (nguyên giao dịch viên phòng giao dịch Võ Văn Tần thuộc VietinBank chi nhánh Nhà Bè, bị đề nghị 4-6 năm tù về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng).

Hai bị cáo này bị cáo buộc tin tưởng vô căn cứ, mở hai tài khoản theo sự chỉ đạo của trưởng phòng giao dịch Lương Thị Việt Yên và phó giám đốc chi nhánh Nhà Bè Võ Anh Tuấn để Như chiếm đoạt 50 tỉ, lơ là tắc trách, không tuân thủ quy định về quy trình thủ tục mở tài khoản.

Theo LS Trạch, Sỹ và Lợi (giao dịch viên duy nhất của phòng giao dịch, khi đó mới vào làm việc tại ngân hàng) có báo cáo với trưởng phòng việc khách hàng không đến ngân hàng, không gặp trực tiếp khách hàng. Từ đó có thể nói Sỹ và Lợi đã cẩn trọng và tuân thủ quy trình.

VietinBank không quy định cụ thể ai là người kiểm tra hồ sơ khách hàng. Lợi chỉ thực hiện công đoạn cuối cùng là mở tài khoản và nhập vào máy tính. Trường hợp mở hai tài khoản này, Võ Anh Tuấn trực tiếp giới thiệu, gặp gỡ khách hàng và kiểm tra hồ sơ giấy tờ khách hàng. Tuấn là cán bộ ngân hàng, lại là cán bộ lãnh đạo, mà chính Tuấn đã thực hiện những công đoạn này thì Lợi và Sỹ tin tưởng là việc đương nhiên. Lợi và Sỹ được xem như đã thực hiện hết trách nhiệm của mình. Hai bị cáo chỉ làm việc theo chỉ đạo cấp trên, chỉ là nạn nhân bị chính lãnh đạo của mình lừa gạt.

VietinBank trong vụ án này là người liên quan, không bị thiệt hại vật chất, còn về thiệt hại phi vật chất thì chưa có quy định cụ thể nên đề nghị HĐXX xem xét…

14 giờ 45, LS Trần Minh Hải (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) bào chữa cho bị cáo Huỳnh Hữu Danh (nhân viên Ngân hàng TMCP Quốc tế VIB chi nhánh TP.HCM, bị đề nghị 18-20 năm tù về tội về tội vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng).

Luật sư cho rằng Danh không phạm tội này bởi hành vi của Danh không thỏa mãn cấu thành tội phạm của tội danh này. LS Hải đã đề nghị chuyển tội danh VKS cáo buộc đối với Danh thành thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cáo trạng xác định Danh có trách nhiệm kiểm tra, hoàn tất các thủ tục, hồ sơ vay tiền; thẩm định tài sản bảo đảm và đề xuất việc cho vay.

Từ tháng 1-2011 đến tháng 9-2011, Danh làm hồ sơ cho 12 cá nhân do Như giới thiệu đến, tổng số tiền vay là 480 tỉ, tài sản thế chấp là 40 hợp đồng tiền gửi mang tên các cá nhân này tại VietinBank chi nhánh Nhà Bè (do Như làm giả).

Danh không đến VietinBank chi nhánh Nhà Bè để phong tỏa các hợp đồng tiền gửi này mà lại tin tưởng các xác nhận phong tỏa do Như làm giả thông qua Trần Thị Tố Quyên chuyển cho Danh. Vì thế nên Danh không phát hiện 40 hợp đồng giả mang tên 12 cá nhân. Từ đó Như đã vay được tiền của VIB để trả lãi cao và trả tiền cho các cá nhân, đơn vị mà Như lừa đảo trước đó. Đến nay Như còn chiếm đoạt 180 tỉ của VIB.

Theo LS Hải, Danh không có bất cứ hành vi nào vi phạm quy định cho vay không có tài sản bảo đảm, cũng không cho vay vượt quá giới hạn quy định. Cuối cùng thì còn một hành vi được quy định rất chung chung, được coi là cạm bẫy pháp  lý trong vụ án này, đó là quy định về hành vi khác trong hoạt động cho vay của các tổ chức tín dụng. Danh bị cáo buộc có “hành vi khác” là “không đến ngân hàng xác nhận phong tỏa tài khoản”.

Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng có 28 điều, không điều nào bắt buộc ngân hàng hay cán bộ ngân hàng đi xác nhận phong tòa giấy tờ có giá. Đây chỉ là quy chế  điều hành hoạt động cho vay.

Theo LS Hải, không có quy định nào trong hệ thống pháp luật VN quy định về vấn đề xác nhận hay phong tỏa tiền gửi theo quy trình bảo đảm của ngân hàng. Chẳng qua trong hệ thống ngân hàng, ngân hàng này phát hành, ngân hàng kia xác nhận hỗ trợ nhau trong hoạt động cho vay, nhận bảo đảm của tổ chức mình, lâu dần thành thông lệ, rồi được mặc định như là quy định pháp luật. LS đề nghị khi tranh luận, VKS đưa ra văn bản có nêu điều khoản rằng bị cáo Danh (cán bộ quản lý khách hàng) phải có trách nhiệm đi xác nhận phong tỏa.

LS Hải cho rằng Danh có sai nhưng là sai so với quy định nội bộ ngân hàng về xác nhận phong tỏa giấy tờ có giá thôi, chứ không vi phạm pháp luật. Hiện trong hoạt động tín dụng và ngân hàng có tình trạng coi quy định nội bộ ngân hàng là luật. Điều này rất nguy hiểm, bởi những nhân viên ngân hàng hôm nay đều có nguy cơ trở thành bị cáo ngày mai bởi những quy định nội bộ không rõ ràng này.

 * LS Nguyễn Đăng Trừng  bào chữa cho bị cáo Bùi Ngọc Quyên (nguyên phó trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc VietinBank chi nhánh TP.HCM, bị đề nghị 14-16 năm tù về tội vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng).