Sau hơn 1 tháng xét xử và nghị án kéo dài, hôm nay (23-8), TAND TP.HCM sẽ tuyên án đối với 254 bị cáo trong đại án đăng kiểm xảy ra Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM và 3 trung tâm đăng kiểm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Trong vụ án này, tất cả người liên quan vắng mặt, có 227 luật sư có mặt còn lại gửi bài bào chữa.
Theo HĐXX, trong quá trình xét xử, bị cáo Trần Kỳ Hình cùng các đồng phạm có mặt tại tòa thừa nhận hành vi như cáo trạng quy kết. Một số bị cáo đề nghị tòa xem xét lại tội danh và số tiền thu lợi bất chính.
Tuy nhiên, những người này không đưa ra được tài liệu, chứng cứ nhằm chứng minh cho lời khai nên không có căn cứ để xem xét.
Truy tố 254 bị can là đúng người, đúng tội
Theo HĐXX, đối với bị cáo Đỗ Trung Học (cựu Phó phòng tàu sông) đã bỏ trốn, CQĐT đã ra quyết định truy nã, niêm yết các thông báo, phát thư kêu gọi ra đầu thú, chỉ định luật sư bào chữa... Kết quả điều tra xác định có đủ căn cứ xác định hành vi phạm tội của bị cáo Học.
VKS truy tố bị cáo Học về tội nhận hối lộ và đề nghị xét xử vắng mặt. Tòa án đã tống đạt, niêm yết các quyết định đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, bị cáo Học vẫn vắng mặt tại thời điểm xét xử. Việc vắng mặt của bị cáo Học không gây trở ngại cho việc xét xử. HĐXX căn cứ Khoản 2 Điều 290 BLTTHS, quyết định xét xử vắng mặt bị cáo Học là đúng quy định.
HĐXX nhận định, quá trình điều tra và tại tòa có đủ căn cứ xác định, các hành vi sai phạm tại đại án đăng kiểm xảy ra theo từng giai đoạn nhưng tập trung chủ yếu từ năm 2019 đến khi phát hiện là năm 2022.
Các bị cáo lợi dụng chức năng nhiệm vụ được giao, buông lỏng quản lý, cố ý làm trái và chỉ đạo cấp dưới trực tiếp hoặc thông qua trung gian nhận tiền hối lộ của chủ phương tiện và đối tượng liên quan để thực hiện hành vi vi phạm hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa.
Hành vi phạm tội bỏ qua lỗi để nhận hối lộ, đưa hối lộ của các bị cáo từ đó đã phát sinh các tội môi giới hối lộ; tham ô tài sản; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; giả mạo trong công tác; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác.
Theo HĐXX, tội phạm phát sinh nhằm hợp thức hóa hành vi bỏ qua lỗi để nhận hối lộ, nhưng các tội này phát sinh độc lập nên CQĐT, VKS khởi tố vụ án, bị can và truy tố các bị cáo là có căn cứ.
Sau khi phát hiện ra sai phạm, CQĐT đã khởi tố 254 bị can, tiến hành điều tra làm rõ, xác định hành vi từng cá nhân, từ lãnh đạo đến nhân viên, từ cục đăng kiểm đến trung tâm đăng kiểm và các đơn vị liên quan. Việc truy tố 254 bị can với 11 tội danh là đúng cơ sở, đúng quy định pháp luật.
2 cựu cục trưởng để xảy ra sai phạm có hệ thống
Với nhóm các bị cáo lãnh đạo Cục, Phòng đăng kiểm xe cơ giới (Phòng VAR), HĐXX nhận định bị cáo Trần Kỳ Hình (cựu Cục trưởng) đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, buông lỏng quản lý đối với chi cục đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm để xảy ra sai phạm tiêu cực có hệ thống trong thời gian dài.
Bị cáo Hình vì vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ của các bị cáo là lãnh đạo tại các đơn vị đăng kiểm doanh nghiệp với tổng số tiền hơn 7,1 tỉ đồng để bỏ qua lỗi sai phạm. Ngoài ra, Trần Kỳ Hình lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vị trí công tác, làm trái quy định, đã duyệt cấp Thông báo năng lực cho 63 hồ sơ cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện cấp theo quy định, tạo điều kiện cho các cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện hoạt động trái pháp luật.
Bị cáo Đặng Việt Hà (cựu Cục trưởng) đã không thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ, chỉ đạo phòng ban, chi cục đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm cả nước để nhận hối lộ và để xảy ra sai phạm có hệ thống trong thời gian dài.
Vì vụ lợi cá nhân, bị cáo Hà đã đưa ra chủ trương nâng mức hưởng lợi từ Phòng VAR, trung tâm đăng kiểm nhận được của người đưa hối lộ. Nên bị cáo Hà phải chịu trách nhiệm chung đối với số tiền đưa hối lộ của Phòng VAR hơn 31 tỉ đồng, trung tâm đăng kiểm khối V hơn 7 tỉ đồng và số tiền hối lộ của các Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu. Tổng cộng hơn 40 tỉ đồng.
Bị cáo Hình và bị cáo Hà có tình tiết tăng nặng phạm tội 2 lần. Tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; thành tích trong công tác, nộp lại tiền hưởng lợi, gia đình có công với cách mạng…
Đối với bị cáo Trần Anh Quân (cựu quyền trưởng Phòng VAR), bị cáo này đã cùng lãnh đạo và đăng kiểm viên Phòng VAR thống nhất để các đăng kiểm viên nhận tiền của các công ty thiết kế do mình thẩm định, rồi chia cho lãnh đạo cục và các phó trưởng phòng, cho nhân viên văn phòng theo tỉ lệ đã được thống nhất.
Trần Anh Quân phải chịu trách nhiệm đối với tổng số tiền nhận hối lộ của Phòng VAR là hơn 60 tỉ đồng. Ngoài ra, trong quá trình thẩm định hồ sơ, kiểm tra đánh giá, cấp phép đủ điều kiện cho TTĐK 50-19D, Quân đã nhận hối lộ số tiền 220 triệu đồng.
Bị cáo Quân có tình tiết tăng nặng do sai phạm 2 lần trở lên và tình tiết giảm nhẹ là ăn năn hối cải, có một con bị bệnh não từ nhỏ và có thành tích xuất sắc, gia đình có công với cách mạng.
HĐXX đang tiếp tục tuyên án.
Tại phần thẩm vấn, bị cáo Hà thừa nhận cáo trạng truy tố là đúng nhưng cho rằng mình không đề ra chủ trương nhận hối lộ và phân chia quyền lợi.
Đại diện VKSND TP.HCM đã đề nghị bị cáo Đặng Việt Hà 18-19 năm tù về tội nhận hối lộ. Bị cáo Trần Kỳ Hình bị VKS đề nghị 23-25 năm tù về hai tội nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
