Biển Đông, Hong Kong và Kashmir trước thềm cuộc gặp Tập-Modi

Hai ngày cuối tuần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có chuyến thăm Ấn Độ và dự kiến sẽ có “cuộc gặp thượng đỉnh không chính thức” với Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi. Đây là lần gặp không chính thức lần thứ hai giữa hai lãnh đạo Trung-Ấn, và cuộc gặp dự kiến diễn ra tại TP duyên hải Mamallapuram ở Tamil Nadu phía nam Ấn Độ.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Ấn Độ đang rất bất mãn về việc Trung Quốc đứng về phía Pakistan trong tranh chấp vùng Kashmir. Quan hệ giữa Ấn Độ và Pakistan nhiều tháng nay căng thẳng nghiêm trọng có nguy cơ leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện sau vụ đụng độ ở biên giới hồi cuối tháng 2, và đặc biệt sau khi Ấn Độ hồi tháng 8 thu hồi quy chế tự trị của bang Jammu and Kashmir, trong khi Pakistan xem Kashmir là khu vực tranh chấp.

Ngày 9-10, ông Tập có cuộc gặp với Thủ tướng Pakistan Imran Khan. Trong cuộc gặp này, ông Tập có nói với ông Khan rằng Trung Quốc - một đồng minh chính của Pakistan - ủng hộ Pakistan bảo vệ các quyền hợp pháp của mình, theo Tân Hoa xã.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp Thủ tướng Pakistan Imran Khan (trái) ngày 9-10. Ảnh: REUTERS

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp Thủ tướng Pakistan Imran Khan (trái) ngày 9-10. Ảnh: REUTERS

Trung Quốc gần đây từng kêu gọi tổ chức một cuộc họp trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA LHQ) về vấn đề Pakistan. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị từng đến thủ đô Islamabad (Pakistan) và từng hội đàm với Thủ tướng, Tổng tư lệnh quân đội và Tổng thống Pakistan.

Ông Vương đã thảo luận về mối quan hệ Ấn Độ-Pakistan với vấn đề Kashmir và đảm bảo Trung Quốc sẽ ủng hộ Pakistan. Hồi tháng 8, Trung Quốc và Pakistan từng có cuộc tập trận không quân chung mang tên  Shaheen - VIII với quy mô lớn nhất giữa hai nước trước nay.

Về phần mình, Ấn Độ thể hiện sự cứng rắn về vấn đề Kashmir. Đầu tháng này, Bộ Ngoại giao Ấn Độ lên tiếng phản đối khi ông Vương Nghị nói trước Đại Hội đồng LHQ rằng tranh chấp Kashmir nên được “giải quyết một cách thích đáng phù hợp với Hiến chương LHQ, với các nghị quyết HĐBA và thỏa thuận song phương”.

Bộ Ngoại giao Ấn Độ cũng yêu cầu Malaysia kiềm chế phát ngôn sau khi Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad nói trước Đại hội đồng LHQ rằng Kashmir đã bị “xâm lược và chiếm đóng” và Ấn Độ đã hành động sai.

Không lâu trước khi hai nước thông báo chuyến thăm Ấn Độ của ông Tập, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra một tuyên bố hòa giải rằng Kashmir là vấn đề song phương giữa Ấn Độ và Pakistan, và hai bên nên giải quyết thông qua đối thoại. Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát không lạc quan về kết quả cuộc gặp.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi dự kiến sẽ bàn các vấn đề biên giới, du lịch và thương mại trong lần gặp sắp tới. Ảnh: AFP

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi dự kiến sẽ bàn các vấn đề biên giới, du lịch và thương mại trong lần gặp sắp tới. Ảnh: AFP

SCMP đưa tin, trả lời phỏng vấn trên truyền hình ngày 9-10, sau cuộc gặp của ông Tập với Thủ tướng Pakistan Khan, một chính trị gia đối lập cấp cao ở Ấn Độ đã yêu cầu ông Modi nêu các vấn đề nhạy cảm ra với ông Tập trong cuộc gặp tới, chẳng hạn vấn đề biển Đông và biểu tình ở Hong Kong.

“Nếu ông Tập Cận Bình nói “chúng tôi đang quan sát Kashmir”, vậy thì điều gì ngăn Thủ tướng Narenda Modi nói chúng tôi đang quan sát phong trào dân chủ ở Hong Kong?” - nghị sĩ Manish Tewari thuộc đảng Quốc Đại đặt câu hỏi, đồng thời nói Ấn Độ nên “nghĩ về chính sách Trung Quốc một cách hết sức cẩn thận”.

Viết trên Twitter sau đó, ông Tewari đặt câu hỏi tại sao Văn phòng Thủ tướng và Bộ Ngoại giao Ấn Độ không lên tiếng rằng mình đang quan sát vấn đề Tân Cương, Tây Tạng và biển Đông.

Theo ông Tewari, ông Modi phải hỏi ông Tập về vùng Aksai Chin - một vùng sa mạc nằm giữa Kashmir và Tân Cương. Aksai Chin là một trong hai khu vực tranh chấp giữa Trung Quốc và Ấn Độ, bên cạnh Arunachal Pradesh. Trung Quốc kiểm soát Aksai Chin, còn Ấn Độ kiểm soát bang Arunachal Pradesh. Quan hệ hai bên lâu nay vẫn căng thẳng vì các tranh chấp này.

Phát ngôn của ông Tewari được truyền thông Ấn Độ đưa rộng rãi. Theo nhiều nhà phân tích, đây là một bước đi chính trị nhằm làm áp lực lên đảng cầm quyền Bharatiya Janata của ông Modi.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm