Ngày 11-12, Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết Ukraine và các đồng minh châu Âu đã chuẩn bị một đề xuất hòa bình mới cho Ukraine, trọng tâm là giải quyết các vấn đề lãnh thổ, và đề xuất này sẽ được thảo luận với phía Mỹ vào cuối tuần này, theo hãng thông tấn Anadolu.
Đề xuất của châu Âu
Tại cuộc họp báo chung với Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte ở Berlin, ông Merz tiết lộ rằng ông, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã thảo luận về đề xuất hòa bình mới này với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc điện đàm hôm 10-12.
“Vấn đề chính ở đây là phần lãnh thổ nào Ukraine sẵn sàng nhượng bộ. Tuy nhiên, đây là câu hỏi mà trước hết phải do tổng thống Ukraine và người dân Ukraine trả lời, như chúng tôi cũng đã nói rõ với Tổng thống Trump” - Thủ tướng Merz nói.
“Và nếu chúng ta tiếp tục tiến trình này như dự kiến, sẽ có các cuộc đàm phán với Mỹ vào cuối tuần này. Và sau đó, có thể sẽ có một cuộc gặp ở Berlin vào đầu tuần tới. Việc Mỹ có tham gia hay không phụ thuộc rất nhiều vào việc soạn thảo chung các văn kiện” - ông Merz lưu ý.
Việc Đức mời Mỹ tham gia một cuộc họp quan trọng tại Berlin vào đầu tuần tới để thảo luận về khả năng ngừng bắn ở Ukraine diễn ra sau khi cuộc điện đàm căng thẳng giữa các lãnh đạo Mỹ và Đức, Pháp và Anh, trong đó các bên đã nỗ lực thu hẹp những khác biệt về hướng đi của nỗ lực hòa bình.
Theo tờ Politico, Tổng thống Trump sau đó thừa nhận sự căng thẳng, nói rằng “những lời lẽ khá gay gắt” đã được sử dụng trong cuộc điện đàm.
Các nhà lãnh đạo châu Âu đang chạy đua để khẳng định tầm quan trọng của họ trong tiến trình chấm dứt chiến sự ở Ukraine giữa những lo ngại rằng các đề xuất của Washington nghiêng về phía Nga và đặt ra những yêu cầu đối với Ukraine mà ông Zelensky sẽ không thể chấp nhận.
Thủ tướng Đức cũng tìm cách thể hiện châu Âu như một đối tác mang tính xây dựng chứ không phải là rào cản đối với các cuộc đàm phán, đồng thời ông Merz tin rằng ông Trump "sẵn sàng cùng chúng ta bước trên con đường này".
Tiếp tục các cuộc đàm phán
Sau khi bản dự thảo 28 điểm do Mỹ soạn thảo và Nga hậu thuẫn nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine được tiết lộ cách đây chưa đầy một tháng, đã có làn sóng ngoại giao sôi nổi.
Sau một loạt các cuộc tham vấn giữa các đồng minh phương Tây với Ukraine cũng như một cuộc gặp giữa phái đoàn Mỹ và Nga ở Moscow, kế hoạch 28 điểm đã được thu gọn xuống còn 20 điểm.
Bản kế hoạch này nằm trong số ba văn kiện đang được đàm phán, cùng với một văn kiện về đảm bảo an ninh và một văn kiện về phục hồi kinh tế. Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky cho biết ông đã có cuộc họp về văn kiện thứ hai vào ngày 10-12.
Các cuộc đàm phán về ba văn kiện trên vẫn đang tiếp diễn. Hai nhà ngoại giao châu Âu nói với đài CNN rằng bản dự thảo 20 điểm đề xuất việc tạo ra một khu vực phi quân sự dọc theo đường ranh giới tiếp xúc giữa lực lượng Nga và Ukraine.
Bản kế hoạch này kêu gọi đảm bảo an ninh cho Ukraine phù hợp với Điều 5 của NATO, cũng như đề xuất Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) vào năm 2027.
Ngoài ra, bản kế hoạch cũng loại bỏ ngôn ngữ cấm Ukraine gia nhập NATO mà thay vào đó không đề cập khả năng Ukraine trở thành thành viên của liên minh phòng thủ này.
Bản kế hoạch 20 điểm cũng kêu gọi tổ chức bầu cử ở Ukraine – điều mà cả ông Trump và Điện Kremlin đều đã nêu ra. Ông Zelensky cho biết ông sẵn sàng tổ chức bầu cử trong vòng 60 đến 90 ngày tới nếu an ninh được đảm bảo.
Dù vậy, theo các nguồn tin, bản kế hoạch 20 điểm vẫn có khả năng gây lo ngại cho người dân Ukraine và châu Âu. Trong số đó có việc Mỹ chính thức công nhận lãnh thổ đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Đề xuất mới nhất của Mỹ cũng kêu gọi giới hạn quân số ở mức 800.000 người đối với quân đội Ukraine, tăng nhẹ so với giới hạn 600.000 người trong bản kế hoạch 28 điểm. Bản 20 điểm cũng đề cập việc Mỹ và Nga quyết định số phận của các tài sản bị đóng băng của Nga.
