Chống dịch COVID-19: Mổ xẻ trách nhiệm lãnh đạo Hồ Bắc

Tờ South China Morning Post dẫn nguồn Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc (TQ) ghi nhận tính đến 7 giờ tối 14-2, có 1.383 người tử vong vì bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng virus Corona mới (tên chính thức là COVID-19) gây ra, 64.452 ca nhiễm. Như vậy, so với ngày 13-2, số ca tử vong tăng 13 người.

Các cơ quan y tế TQ cũng cho biết có 6.768 bệnh nhân đã được xuất viện sau khi điều trị và cho kết quả âm tính với COVID-19, tăng 823 trường hợp so với ngày 13-2. Hiện số ca tử vong bên ngoài đại lục dừng ở ba ca, một ở Philippines vào ngày 2-2, một ở đặc khu Hong Kong vào ngày 4-2 và ca mới nhất ở Nhật vào ngày 13-2.

Cũng trong ngày 13-2, Tân Hoa Xã đưa tin bí thư Tỉnh ủy Hồ Bắc - ông Tưởng Siêu Lương và bí thư Thành ủy Vũ Hán - ông Mã Quốc Cường đồng loạt bị bãi chức do có nhiều sai phạm trong quá trình phòng, chống dịch tháng qua. Người được chỉ định thay thế hai quan chức trên lần lượt là thị trưởng TP Thượng Hải - ông Ứng Dũng và bí thư Thành ủy TP Tế Nam - ông Vương Trung Lâm.

Yếu kém ở bộ máy địa phương

Bình luận về diễn biến trên, tờ Hoàn Cầu Thời Báo, trực thuộc Nhân Dân Nhật Báo - cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản TQ, cho rằng cả ông Ứng Dũng và ông Vương Trung Lâm được chọn nhờ vào kinh nghiệm nhiều năm xử lý các vấn đề pháp lý và ứng phó với các cuộc khủng hoảng y tế công cộng.

“Đối mặt với sự bùng phát đột ngột của COVID-19, các vấn đề của chính quyền Vũ Hán và Hồ Bắc đã bị phơi bày hoàn toàn, phản ánh những lỗ hổng nghiêm trọng trong bộ máy chính quyền địa phương” - Hoàn Cầu Thời Báo cho biết.

Ông Ứng Dũng khi còn là thị trưởng TP Thượng Hải. (Ảnh chụp ngày 25-1) Ảnh: SCMP

Được biết trong dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) năm 2002-2003, Bắc Kinh cũng từng thẳng tay thay thế nhiều quan chức hàng đầu, thậm chí là quan chức ở cấp trung ương. Chỉ bốn tháng sau khi ca nhiễm SARS đầu tiên được nước này xác nhận, Bộ trưởng Y tế Trương Văn Khang và Thị trưởng Bắc Kinh Mạnh Học Nông ngay lập tức bị cách chức. Lần này, việc thay đổi nhân sự diễn ra trong chỉ hai tháng sau ca nhiễm COVID-19 đầu tiên.

“Bổ nhiệm các quan chức mới không chỉ giúp tăng cường các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, mà còn cho thấy sự cần thiết của việc cải thiện khả năng xử lý khủng hoảng của các quan chức” - Hoàn Cầu Thời Báo khẳng định.

Dù vậy, một số nhà quan sát nhận định việc thay thế quan chức cũng có thể được xem là động thái “dâng dê tế thần”, xoa dịu công chúng. Trước đó, giới chức Hồ Bắc và Vũ Hán bị cáo buộc che đậy tình hình khi dịch bệnh vừa bùng phát, bỏ lỡ cơ hội khống chế dịch ban đầu. Làn sóng chỉ trích càng gia tăng sau cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng, một trong những người đầu tiên cảnh báo về COVID-19.

Những gương mặt mới được kỳ vọng

Giống ông Trần Nhất Tân, quan chức trung ương vừa được đưa về Hồ Bắc giám sát chống dịch, ông Ứng Dũng có thời gian dài công tác tại Chiết Giang, nơi Chủ tịch Tập Cận Bình từng trải qua các vị trí lãnh đạo. Kinh nghiệm của ông chủ yếu là trong ngành công an, giải quyết các vấn đề an ninh và pháp lý. Ông chuyển chức vụ đến Thượng Hải năm 2007, làm ở tòa án thành phố trước khi trở thành thị trưởng.

Theo Hoàn Cầu Thời Báo, ông Ứng Dũng cũng đã thể hiện tốt trong công tác chống dịch tại Thượng Hải. Với vai trò là trưởng ban chỉ đạo chống dịch, ông đã “trao đổi chi tiết và kỹ lưỡng với người làm việc tại các cộng đồng dân cư, lắng nghe ý kiến của họ”.

“Bằng các biện pháp hiệu quả và khoa học mà không làm ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày của người dân, Thượng Hải đã giữ được tỉ lệ lây nhiễm ở mức trung bình so với các tỉnh, thành khác khi chỉ dừng ở 311 ca tính đến ngày 12-2” - Hoàn Cầu Thời Báo dẫn lời một chuyên gia giấu tên nhận định.

Về phần ông Vương Trung Lâm, quan chức này dành phần lớn sự nghiệp công tác ở tỉnh Sơn Đông trước khi trở thành bí thư Thành ủy TP Tế Nam vào năm 2018. Hoàn Cầu Thời Báo nhận xét ông Vương là một người “rất xông xáo, quyết đoán, năng nổ và thường trả lời các câu hỏi rất nhanh”. Ông Vương cũng là người “không cần ai đi theo, không cần báo cáo tình hình đưa đến văn phòng, mà đích thân đi xem xét thực tế để chỉ đạo công tác phòng, chống dịch”.

Dưới sự lãnh đạo của quan chức này, Sơn Đông đã thành công “đảm bảo hoạt động sản xuất nông nghiệp kinh tế và là hình mẫu cho quản trị cấp tỉnh và xử lý khủng hoảng”…

Như vậy, so với hai người mới, cả hai quan chức cũ là Tưởng Siêu Lương và Mã Quốc Cường đều không có nhiều kinh nghiệm trong quản lý hành chính. Trong khi ông Tưởng xuất thân từ lĩnh vực tài chính, từng làm lãnh đạo nhiều ngân hàng lớn thì ông Mã chỉ mới chuyển từ thương trường sang làm chính trị được hai năm.

“Việc đưa ông Ứng Dũng và ông Vương Trung Lâm đến Hồ Bắc cho thấy chính quyền trung ương đã quyết tâm sửa chữa sai lầm tại Hồ Bắc và cho người dân câu trả lời” - tờ South China Morning Post bình luận.

Hai ngày trước đó, hai quan chức đầu ngành y tế tỉnh Hồ Bắc là bí thư Đảng ủy Y tế Trương Tấn và chủ nhiệm Ủy ban Y tế Lưu Anh Tư cũng bị Bắc Kinh cách chức. Ông Vương Hạ Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế quốc gia TQ, được chỉ định đảm nhiệm cùng lúc cả hai vị trí này.

Trong khi đó, Tổng thư ký Ủy ban Chính Pháp Trung ương Trần Nhất Tân cũng được bổ nhiệm làm phó ban chỉ đạo, giám sát công tác chống dịch tại Hồ Bắc. Nhóm này do Phó Thủ tướng Tôn Xuân Lan lãnh đạo.

Nhiều nhà quan sát cho rằng việc bổ nhiệm cho thấy ông Tập không hài lòng về sự thể hiện của các quan chức ở tuyến đầu và thấy cần thiết phải tăng cường đội ngũ của bà Tôn. “Ông Trần được trông đợi sẽ giúp lập lại kỷ cương đảng và chính quyền, giám sát việc thực thi luật và chính sách, kiểm soát sự đồng thuận cũng như điều phối nỗ lực cứu trợ giữa các tỉnh” - South China Morning Post nhận xét.