Các hãng xe ô tô Trung Quốc đang tận dụng kẽ hở trong quy định của EU, chuyển hướng sang xe hybrid và trì hoãn xây dựng nhà máy tại lục địa già.
Thuế quan mà Liên minh châu Âu (EU) áp đặt lên xe điện Trung Quốc vốn nhằm bảo vệ các nhà sản xuất nội địa và thúc đẩy các thương hiệu ngoại thiết lập dây chuyền tại chỗ. Tuy nhiên, chiến lược này dường như đang phản tác dụng. Sự dịch chuyển sản xuất như kỳ vọng đã không diễn ra trên quy mô lớn, trong khi doanh số bán ô tô Trung Quốc tại châu Âu vẫn tăng trưởng thay vì chững lại.
Năm nay, doanh số bán ô tô sản xuất tại Trung Quốc trên khắp EU, Anh và EFTA dự kiến vượt quá 700.000 chiếc. Con số này tăng đáng kể so với 408.000 chiếc được bán ra vào năm 2024.
Đà tăng này diễn ra bất chấp việc áp dụng thêm thuế quan lên tới 35% vào tháng 11 năm ngoái, bên cạnh mức thuế nhập khẩu 10% hiện hành.
Lách luật bằng xe hybrid
Thay vì làm giảm nhu cầu, các mức thuế này chỉ đơn giản là chuyển hướng nó. Trong khi các khoản phí bổ sung nhắm mục tiêu cụ thể vào xe điện (EV), các mẫu xe hybrid và xe sử dụng động cơ đốt trong (ICE) vẫn chỉ chịu mức thuế cơ bản 10%.
Đúng như dự đoán, các thương hiệu ô tô Trung Quốc đã tập trung vào phân khúc này, chuyển hướng chiến lược tại châu Âu sang các mẫu xe giúp giảm chi phí. Với chi phí sản xuất thấp hơn đáng kể (lên đến 30% so với châu Âu), việc dời sản xuất sang một thị trường được bảo hộ thuế quan là không hợp lý về mặt tài chính. Thay vào đó, họ tận dụng khoảng trống thị trường này.
"Quyết định của EU đã tạo ra một lỗ hổng lớn cho các loại xe hybrid hoàn toàn và thậm chí cả xe hybrid nhập khẩu từ Trung Quốc", ông Philippe Houchois, Giám đốc điều hành của Jeffries, nói với Auto News.
Cho đến nay, khoảng 2/3 số xe ô tô Trung Quốc nhập khẩu vào châu Âu chỉ phải chịu mức thuế tiêu chuẩn 10%. Trong khi xe điện chiếm 44% doanh số bán xe Trung Quốc tại châu Âu từ tháng 1 đến tháng 10-2024, tỉ lệ này đã giảm xuống còn 34% vào năm 2025.
Ông Houchois giải thích: "Quyết định của Liên minh châu Âu nhắm vào một công nghệ cụ thể để áp đặt thêm thuế quan đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là một quyết định sai lầm".
Kế hoạch sản xuất cầm chừng
Sản xuất nội địa vẫn còn hiếm. Dự kiến sẽ có ít hơn 20.000 xe thương hiệu Trung Quốc được lắp ráp tại châu Âu trong năm nay. BYD có kế hoạch thay đổi điều đó với một nhà máy mới ở Hungary, công suất tới 150.000 chiếc mỗi năm, nhưng đó vẫn là ngoại lệ.
Hiện tại, có rất ít dấu hiệu cho thấy các hãng xe khác muốn làm theo. Mặc dù nhiều hãng đã đưa ra kế hoạch sản xuất tại châu Âu, con số này vẫn chỉ mang tính lý thuyết.
Dù vậy, một số nhà sản xuất đã phát tín hiệu về kế hoạch nội địa hóa. Leapmotor đang chuẩn bị sản xuất B10 tại Tây Ban Nha, trong khi GWM vạch ra tham vọng sản xuất tới 300.000 xe tại khu vực này vào năm 2029.
