Sáng 31-10, Quốc hội thảo luận về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Đây là lĩnh vực mà Quốc hội đưa vào diện giám sát tối cao và Đoàn Giám sát của Quốc hội đã có báo cáo.
Báo cáo giám sát của Quốc hội đánh giá trong công tác xây dựng định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra hàng năm, đã lồng ghép nội dung thanh tra thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào nội dung thanh tra trách nhiệm, thanh tra hành chính.
Nội dung thanh tra, kiểm tra tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, như đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý tài chính ngân sách… nhằm phát hiện, ngăn chặn và phòng ngừa các hành vi thất thoát, lãng phí.
Quá trình thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng nguồn vốn nhà nước, tài sản nhà nước và quản lý, sử dụng lao động; kịp thời thu hồi được nhiều tài sản, kinh phí nhà nước và xử lý nghiêm các vi phạm.
Thanh tra Chính phủ báo cáo giai đoạn 2016-2021, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã triển khai 48.947 cuộc thanh tra, kiểm tra thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hoặc có nội dung liên quan thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại 73.253 đơn vị.
Từ đó, đã kiến nghị thu hồi 71.790 tỉ đồng, 31.287 ha đất; kiến nghị xử lý khác 78.377 tỉ đồng, 31.913 ha đất. Đồng thời, kiến nghị xử lý hành chính trực tiếp đối với 12.416 tổ chức, 42.455 cá nhân; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị về xử lý hành chính 1.853 người, xử lý hình sự 53 người; kiến nghị chuyển cơ quan điều tra 330 vụ, 431 đối tượng…
Các báo cáo cho thấy, hầu hết các lĩnh vực đều xảy ra lãng phí. Từ tài chính – ngân sách đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp nhà nước; từ trích lập, sử dụng các quỹ đến đất đai, đầu tư – xây dựng… Tất cả đều đang làm lãng phí nguồn lực của đất nước.
Những sai phạm, tồn tại, hạn chế về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được phát hiện từ các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán từ bên ngoài, ít có phát hiện từ thanh tra, kiểm tra nội bộ của các đơn vị trực tiếp quản lý, sử dụng nguồn lực.
 |
Quốc hội sáng 31-10 nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách trình bày báo cáo giám sát tối cao về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Ảnh: PT |
“Đây chính là hạn chế cơ bản, quan trọng thể hiện hiệu lực quản lý, quản trị, giám sát nhằm ngăn ngừa, hạn chế lãng phí thất thoát chủ động, hiệu quả là rất thấp; thậm chí có biểu hiện né tránh để bảo vệ lợi ích cục bộ, tư lợi hoặc tự bào chữa cho những hạn chế tự thân của từng cơ quan, đơn vị thuộc đối tượng giám sát” - báo cáo Đoàn Giám sát nêu.
Đoàn Giám sát đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cơ quan thanh tra, kiểm tra tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính công, tài nguyên khoáng sản.
Tiếp tục đôn đốc các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các kết luận, kiến nghị của các cơ quan thanh tra, kiểm tra. Cạnh đó, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân chậm thực hiện các kiến nghị của thanh tra, Kiểm toán Nhà nước không kịp thời thu hồi vốn, tài sản nhà nước.
Đoàn Giám sát của Quốc hội cũng kiến nghị đưa vào kế hoạch năm 2023 và năm 2024 để thực hiện các cuộc thanh tra chuyên đề và thanh tra tổng thể. Trong đó, có thanh tra chuyên đề về “lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư và triển khai thực hiện một số dự án trọng điểm chậm tiến độ, dự án thua lỗ thuộc ngành dầu khí, điện, than; biên soạn và xuất bản sách giáo khoa;
Thanh tra tổng thể việc phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối các dự án khu đô thị, khu du lịch sinh thái được cấp đất nhiều năm đến nay vẫn chưa xây dựng hoặc đã xây dựng nhà ở nhưng để hoang hóa; Quản lý, sử dụng đất nông, lâm trường; Thu hồi, đền bù, bồi thường giải phóng mặt bằng; Chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đất khác sang đất ở có quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng không thống nhất; phân lô, bán nền; Việc cấp sổ đỏ chồng lấn các dự án đất công, nhà nước phải đền bù gây thất thoát, lãng phí nguồn ngân sách nhà nước.
Các bộ, ngành, địa phương có vi phạm lớn
Vi phạm về đất:
Bắc Giang (406,56 ha), Hà Giang (1.012,9 ha), Sơn La (745,72 ha), Vĩnh Phúc (479,96 ha), Đăk Nông (6.076,23 ha), Gia Lai (900,87 ha), Hà Tĩnh (484,9 ha), Lâm Đồng (531,47 ha), Quảng Nam (438,74 ha), Thừa Thiên Huế (23.575,55 ha), Long An (531 ha).
Vi phạm về tiền:
Bắc Ninh (580,81 tỉ đồng), Phú Thọ (695,42 tỉ đồng), Quảng Ninh (405,37 tỉ đồng), Đắc Nông (988,56 tỉ đồng), Bạc Liêu (569,13 tỉ đồng), Tiền Giang (353,88 tỉ đồng), Bộ Quốc phòng (318,22 tỉ đồng), Bộ Tài chính (875,78 tỉ đồng).
Theo báo cáo, toàn ngành Thanh tra đã đôn đốc thực hiện 49.440 kết luận thanh tra, kiểm tra; đã hoàn thành 47.793 kết luận (đạt tỉ lệ 97%).
Theo số liệu đôn đốc, xử lý sau thanh tra trong 5 năm (có lũy kế của một số cuộc thanh tra, kiểm tra kỳ trước), đã thu hồi về cho nhà nước 39.656 tỉ đồng (đạt 70%) 3.931 ha đất (đạt 51%); xử lý vi phạm khác là 26.258 tỉ đồng và 5.234 ha đất.
Đáng chú ý, đã xử lý hành chính 13.040 tổ chức và 46.755 cá nhân; xử lý hành chính trách nhiệm 1.428 người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị; khởi tố 148 vụ với 34 người.
