Nghệ sĩ Thương Tín, gương mặt quen thuộc của sân khấu và điện ảnh Việt, đã qua đời tối 8-12 tại nhà riêng ở Phan Rang. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương trong lòng nhiều thế hệ khán giả.
Tài tử nổi bật bậc nhất miền Nam thập niên 1980-1990
Thương Tín, tên thật Bùi Thương Tín, sinh năm 1956 tại Phan Rang (Ninh Thuận). Xuất thân trong một gia đình không mấy khá giả, ông sớm nuôi dưỡng niềm say mê sân khấu.
Năm 13 tuổi, vì mê ánh đèn cải lương, cậu bé Tín bỏ nhà theo gánh hát lưu diễn. Chính bước ngoặt bồng bột ấy lại trở thành nền tảng cho con đường nghệ thuật sau này: Từ những vai đào kép phụ, ông được phát hiện năng khiếu và sau đó được gia đình gửi vào Trường Quốc gia Âm nhạc - Kịch nghệ Sài Gòn để theo học bài bản.
Từ đây, ông bắt đầu con đường nghệ thuật chuyên nghiệp tại Đoàn kịch Cửu Long Giang và sau đó là Đoàn kịch Kim Cương.
Ở sân khấu, Thương Tín ghi dấu qua hơn 100 vai diễn. Tại Đoàn Kim Cương, ông nhiều lần đóng cặp cùng nghệ sĩ Kim Cương trong các vở Bông hồng cài áo, Vực thẳm chiều cao, Huyền thoại mẹ…, tạo nên những vai diễn được khán giả nhớ đến trong nhiều năm.
Điện ảnh đưa tên tuổi Thương Tín trở thành một trong những tài tử nổi bật bậc nhất miền Nam thập niên 1980-1990.
Ông góp mặt trong gần 200 bộ phim, thuộc nhóm diễn viên có tần suất xuất hiện nhiều nhất thời kỳ này. Những vai diễn kinh điển của ông đến nay vẫn còn được nhắc lại như thiếu tá Lưu Kỳ Vọng (Ván bài lật ngửa), Bạch Hải Đường (SBC), Sáu Tâm (Biệt động Sài Gòn), Tám Thương (Chiến trường chia nửa vầng trăng).
Nhiều đạo diễn đánh giá Thương Tín là một trong số ít nghệ sĩ có thể tạo chiều sâu tâm lý nhân vật chỉ bằng ánh mắt và sự tiết chế thoại.
Từ những năm 2000, dù không còn ở thời kỳ đỉnh cao, Thương Tín vẫn xuất hiện trong một số dự án điện ảnh và truyền hình. Sau này, ông tiếp tục tham gia các phim như Mỹ nhân Sài thành, Đôi mắt âm dương, Bên kia sông, Trà hoa nữ… Vai diễn gần nhất của ông là một vai phụ trong bộ phim Cu li không bao giờ khóc, đóng cùng NSND Minh Châu.
Cuộc đời thăng trầm
Ông từng chia sẻ về những mối tình dang dở, kéo dài nhiều giai đoạn. Người gắn bó với ông ở chặng cuối cuộc đời là chị Kim Chi, kém ông hơn 30 tuổi; hai người có con gái chung là bé Thanh Thảo.
Năm 2016, Thương Tín ra mắt sách Hồi ký Thương Tín, một đời giông bão. Cuốn sách kể về những thăng trầm trong cuộc đời, cuộc hôn nhân không tình yêu, những mối tình khó quên của tài tử và những chiêm nghiệm của ông về cuộc sống, sám hối vì những lỗi lầm trong quá khứ.
Khi sách ra mắt, Thương Tín đã gần 60 tuổi. Ông chấp nhận thực tại khó khăn của mình và nói ra hết một lần để trải lòng. Thời đó, cuốn sách cũng gây xôn xao trong dư luận vì tiết lộ nhiều câu chuyện riêng tư liên quan đến những nhân vật có thật, nhưng không vấp phải sự phản ứng từ người trong cuộc.
Nhiều bạn đọc tiếc nuối vì sách chưa bao quát thêm về sự nghiệp của Thương Tín, vốn rất lừng lẫy với những vai diễn được nhiều người yêu mến.
Từ năm 2021, sau cơn đột quỵ, sức khỏe của ông giảm sút rõ rệt. Ông nhiều lần nhập viện điều trị. Thời gian gần đây, ông mắc viêm khớp, gãy xương bánh chè, thoái hóa khớp gối và phải ngồi xe lăn.
Không còn khả năng làm nghề, thu nhập của ông bấp bênh, nhiều thời điểm phải nhờ đến sự hỗ trợ của bạn bè, đồng nghiệp và các mạnh thường quân. Những năm cuối đời, ông sống chủ yếu ở Phan Rang, thỉnh thoảng vào TP.HCM thăm khám và tìm kiếm sự giúp đỡ.
Sự ra đi của Thương Tín khép lại hành trình nghệ thuật hơn nửa thế kỷ. Đây là hành trình của một diễn viên tài năng, lãng tử, nhiều nốt thăng trầm nhưng luôn sống hết mình với nghề.
Được biết, gia đình sẽ tổ chức tang lễ tại quê nhà. Lễ nhập quan diễn ra sáng 9-12, lễ động quan chiều 10-12, sau đó an táng tại nghĩa trang của gia đình.
Những vai diễn nổi bật nhất trong sự nghiệp của nghệ sĩ Thương Tín
1. Thương Tín - Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn
Vai Sáu Tâm giúp Thương Tín trở thành biểu tượng của dòng phim chiến tranh - cách mạng. Nhân vật thể hiện trọn vẹn phẩm chất người chiến sĩ biệt động: quả cảm, mưu trí, kiên định. Bộ phim được chiếu rộng rãi nhiều năm, giúp hình tượng Sáu Tâm in sâu vào ký ức khán giả và trở thành vai diễn “để đời” của ông.
2. Tướng cướp Bạch Hải Đường trong Săn bắt cướp
Ở vai tướng cướp Bạch Hải Đường, Thương Tín thể hiện hình tượng phản diện đầy lãng tử, gan lì, thông minh.
Đây là nhân vật phức tạp, vượt khỏi khuôn mẫu “phản diện thuần túy”, gây ấn tượng bởi khí chất phong trần và nội tâm đặc biệt. Vai diễn này khẳng định năng lực biến hóa của ông, khiến hình tượng “bad boy” Bạch Hải Đường trở thành kinh điển của màn ảnh Việt.
3. Thiếu tá Vọng trong Ván bài lật ngửa
Dù không đóng vai chính, vai thiếu tá Lưu Kỳ Vọng giúp Thương Tín tiếp tục gây dấu ấn nhờ phong thái đĩnh đạc, nét diễn chắc tay và khả năng thể hiện tâm lý đặc trưng của dòng phim tình báo. Ánh mắt sắc, biểu cảm tiết chế giúp nhân vật trở thành vai phụ nổi bật, góp phần tạo nên sức hút cho bộ phim.